ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ νεοελληνική απόδοση
Συγγραφέας: Αναστάσιος Δημητρακόπουλος, Εκδότης: ΤΕΕ, ISBN:978-960-8369-67-2, Τιμή: δωρεάν, Αθήνα 2021
Π ρ ό λ ο γ ο ς
Τριάντα σχεδόν αἰῶνες ὁ Ὅμηρος παραμένει «ὁ Ποιητής» καί τό ἔργο του ἔχει ψυχαγωγήσει καί μορφώσει γενεές καί γενεές ἀνθρώπων σ’ ὅλα τά μήκη καί τά πλάτη τοῦ πολιτισμένου κόσμου.
Ἐπαινῶντας ἔμμεσα ὁ ἴδιος ὁ Ποιητής τό ἔργο του περηφανεύεται πώς «ἔχει χάρη ὁ λόγος του, τά νοήματά του εἶναι λαμπρά.» Μορφή καί περιεχόμενο εἶναι πράγματι ἄρρηκτα δεμένα στό ἔργο του, καί εἶναι ἀπαράμιλλη ἡ ἀφηγηματική τέχνη τοῦ Ποιητῆ.
Στήν παύση, στήν μέση τῆς ἐνδέκατης ραψωδίας (λ 363-69), ὁ καταμαγεμένος βασιλιάς τῶν Φαιάκων Ἀλκίνοος ἀπευθύνεται στόν Ὀδυσσέα ἐπαινῶντας τήν ἀφηγηματική του τέχνη μέ τοῦτα τά λόγια:
«Ὀδυσσέα, στό πρόσωπό σου ἐμεῖς διόλου δέν βλέπουμε
κάποιον ἀπατεῶνα ψευτολόγο,
σάν τόσους καί τόσους ἡ μαύρη γῆ πού τρέφει,
πανσπερμία ἀνθρώπων πού σκαρώνουν τέτοια ψέματα,
πού δέν μπορεῖ νά βρεῖ κανένας ἄκρη.
Μά σένα ἔχει χάρη ὁ λόγος σου, τά νοήματά σου εἶναι λαμπρά,
καί ἀφηγήθηκες μέ τόση τέχνη, σάν νά ’σουν ἀοιδός,
τά δικά σου καί τῶν Ἀργείων ὅλων τά πάθη τά πικρά.»
Ὁ ἔπαινος αὐτός ἀντανακλᾶται στόν Ποιητή ἤ ἀκριβέστερα εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Ποιητής πού ὁμιλεῖ γιά τήν δική του ἀφηγηματική τέχνη. Μᾶς εἶχε πεῖ ἄλλωστε στό προοίμιο τοῦ ἔργου του ὅτι τό ποίημα εἶναι θεία δωρεά, χάρη τῆς Μούσας, τῆς θεοκόρης τοῦ Δία.
Τό πόνημά μας – ἀπόδοση στά Νέα Ἑλληνικά τῆς «Ὀδύσσειας» – εἶναι καρπός μεγάλης ἀγάπης γιά τό ἔργο τοῦ Ποιητῆ, μεγάλης ἐξοικείωσης μέ τήν Ἀρχαία Ἑλληνική γλῶσσα, ἀλλά καί πολύχρονης καί πολύμοχθης προσπάθειας νά διαφυλάξουμε, κατά δύναμη, αὐτήν «τήν χάρη τοῦ λόγου καί τά λαμπρά νοήματα» τοῦ ποιητικοῦ κειμένου.
Ἡ μετάφρασή μας, πιστή στό γράμμα καί κυρίως στό πνεῦμα τοῦ κειμένου, δέν εἶναι φιλολογική· εἶναι ἀπόδοση στά Νέα Ἑλληνικά ἑνός μελωδικοῦ Ποιήματος, ἑνός σχεδόν μουσικοῦ ἔργου· ἐπιδιώξαμε νά δονεῖται ἀπό ἕναν ἐσωτερικό ρυθμό, νά ἔχει πνοή καί ζωή ὅπως τό πρωτότυπο κείμενο.
Διαρκής πηγή ἔμπνευσής μας ἡ ἀκρίβεια, ἡ καθαρότητα, ἡ σαφήνεια, καί ἡ ὅλη μαγεία τοῦ ἔργου τοῦ Ποιητῆ.
Φ ι λ ο ί τ ι ο ς
