Επιστημονικές διαλέξεις στο ΤΕΕ για το σύμπαν, την αστροφυσική και την τεχνολογία από τους διαπρεπείς επιστήμονες κκ. Σιμόπουλο και Μουσά
Στο πλαίσιο του επετειακού εορτασμού των 90 χρόνων λειτουργίας της Βιβλιοθήκης ΤΕΕ, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας έχει τη χαρά και την τιμή να φιλοξενήσει τη Δευτέρα 16 Οκτωβρίου 2017 (ώρα 18:00), στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του ΤΕΕ (Νίκης 4, Σύνταγμα, Αθήνα) τις επιστημονικές διαλέξεις:
«Ταξίδι Χωρίς Τέλος» (η προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει το Σύμπαν), του Διονύσιου Σιμόπουλου, Επίτιμου Διευθυντή του Ευγενίδειου Πλανητάριου
Και
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ή φύση, η τεχνολογία, οι νόμοι της φυσικής, και ή γέννηση του πολιτισμού, του Ξενοφώντα Μουσά, Καθηγητή Διαστημικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Υπενθυμίζεται, ότι στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων της Βιβλιοθήκης του ΤΕΕ, συνεχίζεται η διοργάνωση των εκθέσεων «Μηχανισμός των Αντικυθήρων» (του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφώντα Μουσά) και «Αρχαία αστρονομικά όργανα» (του Μαθηματικού – κατασκευαστή αρχαίων ελληνικών μηχανών, Διονυσίου Κριάρη) στη Βιβλιοθήκη του ΤΕΕ στην οδό Λέκκα 23-25, (1ος όροφος) , με ώρες λειτουργίας από Δευτέρα έως Παρασκευή 8.00 – 15.00
Πιο αναλυτικά, οι διαλέξεις της 16ης Οκτωβρίου είναι:
- «Ταξίδι Χωρίς Τέλος» (η προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει το Σύμπαν)
Σιμόπουλος Διονύσιος (Επίτιμος Διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανητάριου)
Περίληψη
«Ταξίδι Χωρίς Τέλος»: Πρόκειται για μια γενική επισκόπηση της εξέλιξης των ανθρωπίνων γνώσεων για το Σύμπαν, και των μέσων που χρησιμοποιούμε για την μελέτη της δομής και της εξέλιξής του. Γιατί όπως έλεγε χαρακτηριστικά κι ο Αριστοτέλης, «Φύσει του ειδέναι ορέγεται ο άνθρωπος», είναι στη φύση του ανθρώπου να θέλει να μάθει. Τα τελευταία χρόνια έχουμε κατορθώσει να στείλουμε σε τροχιά γύρω από την Γη ολόκληρα διαστημικά αστεροσκοπεία. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να λάβουμε και να κατανοήσουμε τα μηνύματα όλων των ακτινοβολιών του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Οι πληροφορίες όμως που έρχονται από το Σύμπαν δεν περιορίζονται μόνο στα μηνύματα του ηλεκτρομαγνητισμού. Γιατί πρόσφατα κατορθώσαμε να εντοπίσουμε και μιαν άλλη πηγή πληροφοριών για το Σύμπαν που βασίζεται στην Γενική Θεωρία της Σχετικότητας. Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν, ακριβώς όπως τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα δημιουργούνται από την κίνηση ηλεκτρικών φορτίων και διαδίδονται στον χωρόχρονο, έτσι θα πρέπει να υπάρχουν και βαρυτικά κύματα που θα δημιουργούνται από τη βίαιη μετακίνηση μεγάλων μαζών και θα εμφανίζονται ως πτυχώσεις στη δομή του χωρόχρονου. Ο Αϊνστάιν όμως πίστευε ότι αφού η βαρύτητα είναι η πιο αδύναμη από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις, με ισχύ 100 τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων τρισεκατομμύρια φορές μικρότερη της ηλεκτρομαγνητικής δύναμης, η επίδραση των βαρυτικών κυμάτων θα πρέπει να είναι εξ ίσου αδύναμη οπότε δεν θα μπορούσαν ποτέ να γίνουν αντιληπτά. Κι όμως στις 11 Φεβρουαρίου 2016 ανακοινώθηκε επίσημα ο εντοπισμός τέτοιων βαρυτικών κυμάτων ακριβώς όπως είχε προβλέψει ο Αϊνστάιν ανοίγοντάς μας έτσι ένα σπουδαίο νέο παράθυρο ανακαλύψεων για τα τεκταινόμενα στο Σύμπαν. Παρ’ όλα όμως όσα έχουμε μάθει για το Σύμπαν όλα αυτά τα χρόνια διαπιστώσαμε επίσης ότι εκτός από την ύλη που βλέπουμε, υπάρχει και ένα άλλου είδους ύλης, που δεν ξέρουμε τι είναι και ονομάστηκε «σκοτεινή ύλη». Κι αυτό δεν είναι τίποτε σε όσα άλλα παράξενα ανακαλύψαμε στα τέλη του 20ου αιώνα που οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η διαστολή του Σύμπαντος επιταχύνεται! Προκειμένου, λοιπόν, να εξηγηθεί αυτή η επιταχυνόμενη κοσμική διαστολή, θα έπρεπε το συνολικό απόθεμα υλοενέργειας του Σύμπαντος να κυριαρχείται από ένα άγνωστο, παράξενο και βαρυτικά απωστικό «κάτι» που ονόμασαν «σκοτεινή ενέργεια». Κι έτσι διαπιστώσαμε τελικά ότι ένα συγκλονιστικό 68% του Σύμπαντος αντιστοιχεί στην άγνωστη σκοτεινή ενέργεια, ενώ ένα ακόμα 27% αντιστοιχεί στην εξίσου άγνωστη σκοτεινή ύλη, και μόλις το 5% που απομένει αντιστοιχεί στην κλασική, βαρυονική ύλη από την οποία αποτελούνται τα μυριάδες άστρα των γαλαξιών του Σύμπαντος, αλλά κι εμείς οι ίδιοι. Ο Νεύτων έλεγε ότι «μπόρεσα και είδα λίγο μακρύτερα από τους συναδέλφους μου μόνο και μόνο γιατί στηριζόμουν στους ώμους γιγάντων». Δηλαδή οι γνώσεις που αποκομίσαμε στο παρελθόν μάς βοηθάνε σήμερα να προχωρήσουμε ακόμη πιο πέρα. Είναι γνώσεις, που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, ιδιαίτερα όταν αφορούν τις γνώσεις μας για το Σύμπαν. Γιατί αυτή η προσπάθεια του ανθρώπου να αυξήσει τις γνώσεις του είναι πράγματι «ένα ταξίδι χωρίς τέλος». Ένα ταξίδι, το οποίο ποτέ ίσως δεν πρόκειται να σταματήσει. Γιατί σε τελική ανάλυση ίσως ο μεγάλος προσωκρατικός φιλόσοφος Ηράκλειτος, που κι αυτόν τον είχαν χαρακτηρίσει «σκοτεινό», να είχε δίκιο όταν έλεγε ότι «η φύσις κρύπτεσθαι φιλεί».
- Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ή φύση, η τεχνολογία, οι νόμοι της φυσικής, και ή γέννηση του πολιτισμού
Ξενοφών Μουσάς (Τομέας Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής, Τμήμα Φυσικής, Σχολή Θετικών Επιστημών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Περίληψη
‘ὁ γὰρ Πυθαγόρας τοὺς ἀριθμοὺς μεγίστην δύναμιν ἔχειν ἡγούμενος
καὶ πάντα εἰς ἀριθμοὺς ἀναφέρων, τῶν τε ἄστρων τὰς περιόδους’
(Πλουτάρχου, «Ηθικά» Περί Ομήρου (βίος Ομήρου και Ομήρου ποίηση)
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ένα πανάρχαιο πολύπλοκο μηχάνημα με γρανάζια, φτιαγμένο γύρω στα 50 με 100 π.Χ. που αποτελεί θαύμα τεχνολογίας και επιστήμης και εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Βρέθηκε σε ναυάγιο γεμάτο με θησαυρούς, πραγματικό μουσείο, που βυθίστηκε ανάμεσα στα 80 με 60 π.Χ. στο βόρειο άκρο των Αντικυθήρων. Από το 1901 που ο Συμιακός δύτης ανέσυρε στην επιφάνεια τον Μηχανισμό έχει γίνει βαθμιαία αντιληπτό ότι είναι ο αρχαιότερος γνωστός υπολογιστής και μηχανικό σύμπαν. Πιθανότατα ήταν ένα αστρονομικό ρολόι που λειτουργεί με γρανάζια που για αιώνες ονομαζόταν πινακίδιον (δηλαδή tablet). Ο μηχανισμός προβλέπει όλα τα αστρονομικά φαινόμενα, την θέση του Ήλιου και της Σελήνης, της οποίας δείχνει και την φάση, όπως και τις εκλείψεις και πιθανότατα και τις θέσεις των πλανητών. Ο μηχανισμός είναι η επιτομή της Ελληνικής φιλοσοφίας και ειδικότερα στις αντιλήψεις των Πυθαγορείων. Θα επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε πώς ο άνθρωπος συνέλαβε και κατασκεύασε ένα αυτόματο πολύπλοκο μηχάνημα που προβλέπει φυσικά φαινόμενα. Ο άνθρωπος είναι ένα έμβιο ον που άλλαξε ριζικά την ζωή του αλλάζοντας τις συνθήκες και το περιβάλλον ώστε να ζει καλύτερα. Θα αναφερθούμε στην γέννηση των επιστημών και του πολιτισμού στην αστρονομία και θα αντιληφθούμε ότι οι άνθρωποι τον κατασκεύασαν βασισμένοι στην αιτιοκρατία, στην Πυθαγόρεια αντίληψη ότι η φύση περιγράφεται με μαθηματικά με τους νόμους της φυσικής, όπως είναι φανερό με τις τελευταίες μελέτες των επιγραφών του εγχειριδίου χρήσης του μηχανήματος.
Για δηλώσεις συμμετοχής και πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείται με τη Βιβλιοθήκη του ΤΕΕ: τηλ.: 2103291701,2103291717, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: tee_lib@tee.gr
Newsletters
Ειδήσεις
Δελτία Τύπου
Ρεπορτάζ
Ανακοινώσεις Εκλογών 
Διεθνής Ενημέρωση
