Ημερίδα ΤΕΕ με θέμα: «Blackout στην Ισπανία – Έχουμε σχέδιο στην Ελλάδα;»
– Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης: Στόχος όχι απλώς η αποφυγή blackout, αλλά ένα ενεργειακό σύστημα που κανείς δεν θα φοβάται– Ο ρόλος των ΦοΣΕ
Την ανάγκη στρατηγικής ενεργειακής ανθεκτικότητας και την καίρια συμβολή των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) στη διαχείριση των σύγχρονων προκλήσεων του ενεργειακού συστήματος τόνισε ο κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε ομιλία του στην ημερίδα που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), με τίτλο «Blackout στην Ισπανία – Έχουμε σχέδιο στην Ελλάδα;» στο πρώην δημόσιο Καπνεργοστάσιο.
Όπως σημείωσε η Ελλάδα χρειάζεται ένα συνεκτικό σχέδιο ενεργειακής μετάβασης και ανθεκτικότητας, το οποίο δεν θα εξαρτάται μονομερώς από τις διασυνοριακές διασυνδέσεις ή από τις συμβατικές μονάδες φυσικού αερίου. Σε αυτή τη μετάβαση, όπως είπε, οι ΦοΣΕ αποτελούν ένα κρίσιμο εργαλείο κοινωνικής συμμετοχής και συστημικής ευελιξίας, καθώς μετατρέπουν τον πολίτη και την επιχείρηση από παθητικούς καταναλωτές σε ενεργούς και συμμετοχικούς παίκτες του ενεργειακού συστήματος.
Επεσήμανε, δε, πως η θεσμική, τεχνική και χρηματοδοτική ενίσχυση των ΦοΣΕ είναι επιτακτική, όχι εκ των υστέρων, όταν το σύστημα δοκιμάζεται, αλλά προληπτικά, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα κρίσης όπως οι περικοπές ρεύματος.
Πιο αναλυτικά, ο κ. Αιβαλιώτης, αναφέρθηκε εκτενώς στο περιστατικό γενικευμένου blackout στην Ισπανία, τονίζοντας ότι, αν και αναμένεται η τελική εκτίμηση, υπάρχουν ενδείξεις πως πολλαπλά συστήματα ΑΠΕ αποσυνδέθηκαν απότομα, προκαλώντας απότομες μεταβολές τάσης και συνολική κατάρρευση του συστήματος.
Το παράδειγμα της Ισπανίας, σημείωσε, υπενθυμίζει πως η μετάβαση χωρίς σχέδιο εξισορρόπησης ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Ωστόσο, ο κ. Αϊβαλιώτης τόνισε πως «έχουμε τη βούληση και το σχέδιο που αναγνωρίζει τους ΦοΣΕ ως θεσμικούς άξονες του νέου ενεργειακού συστήματος, όχι απλώς περιφερειακούς παίκτες».
«Είχαμε προβλέψει από πέρυσι ότι τέτοια φαινόμενα μπορεί να συμβούν», υπογράμμισε ο κ. Αϊβαλιώτης, αναφερόμενος στις προληπτικές ενέργειες του ΔΕΔΔΗΕ, όπως η αναβάθμιση της προστασίας των σταθμών ΑΠΕ και η υποχρέωση εγκατάστασης setpoints για τον απομακρυσμένο έλεγχο. Παράλληλα, δημιουργήθηκε taskforce που λειτούργησε ακόμα και τις ημέρες του Πάσχα και της Πρωτομαγιάς, για την αποτροπή ενδεχόμενων διακοπών λόγω υπερπαραγωγής και χαμηλής κατανάλωσης.
Οι ΦοΣΕ ως προμαχώνες ανθεκτικότητας και ευελιξίας
Αναφερόμενος στους ΦοΣΕ, το κ. Αϊβαλιώτης σημείωσε πως οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης Απόκρισης Ζήτησης (ΦοΣΕΑΖ) συγκεντρώνουν ευέλικτους καταναλωτές και επιχειρήσεις, οι οποίοι μπορούν να προσαρμόζουν σε πραγματικό χρόνο τη ζήτησή τους, συμβάλλοντας στη σταθερότητα του συστήματος. Ήδη συμμετέχουν στην αγορά εξισορρόπησης, ενώ προβλέπεται η προοδευτική ενσωμάτωσή τους και στις αγορές επόμενης ημέρας και ενδοημερήσιας.
Παράλληλα, οι ΦοΣΕ ΑΠΕ λειτουργούν ως βασικοί μηχανισμοί ενσωμάτωσης της παραγωγής ΑΠΕ στο σύστημα, με ενεργή παρουσία στις αγορές, ιδιαίτερα σε μία περίοδο αρνητικών τιμών.
Ο στόχος για 75% συμμετοχή ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή έως το 2030 όπως έχει οριστεί στο πλαίσιο του ΕΣΕΚ, σημείωσε ο κ. Αϊβαλιώτης, καθιστά τη συμβολή των ΦοΣΕΑΖ κρίσιμη. Η στοχαστική φύση της παραγωγής ΑΠΕ απαιτεί πόρους ευελιξίας όπως:
- αποθήκευση,
- διασυνδέσεις,
- ευέλικτες μονάδες,
- και κυρίως την απόκριση ζήτησης μέσω των ΦοΣΕΑΖ.
Στο πλαίσιο αυτό ανέφερε καλές πρακτικές από το εξωτερικό (Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Αυστραλία) που επιβεβαιώνουν ότι η ενεργοποίηση τέτοιων σχημάτων μειώνει δραστικά την κατανάλωση και αποτρέπει blackout.
Αναφερόμενος στα επόμενα βήματα, ο κ. Αϊβαλιώτης σημείωσε πως για την ενίσχυση των ΦοΣΕΑΖ, δρομολογούνται:
- τροποποιήσεις στον κανονισμό αδειοδότησης,
- κανονισμοί συμμετοχής στις αγορές (2025),
- προώθηση της δυναμικής τιμολόγησης με το “πορτοκαλί τιμολόγιο” εντός του φθινοπώρου.
«Η ανθεκτικότητα δεν είναι κάτι που αυτορυθμίζεται. Χρειάζεται σχέδιο και επένδυση», κατέληξε ο κ. Αϊβαλιώτης, υπογραμμίζοντας ότι οι ΦοΣΕ είναι η επένδυση που χρειαζόμαστε: στη συμμετοχή αντί της απομόνωσης, στην ευφυή ευελιξία αντί της δαπανηρής εφεδρείας, στην πρόληψη αντί της αντίδρασης.
«Στόχος μας δεν είναι απλώς η αποφυγή του επόμενου blackout, αλλά η οικοδόμηση ενός ηλεκτρικού συστήματος που κανείς δεν θα φοβάται. Οι ΦοΣΕ είναι το επόμενο βήμα — και είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε» κατέληξε.
Οι εργασίες της Ημερίδας ζωντανά στο: https://www.youtube.com/watch?v=31EOFeALEWE