Προτάσεις διεξόδου από το φαύλο κύκλο των αυθαιρέτων

Παρέμβαση του Προέδρου ΤΕΕ Χρ. Σπίρτζη σε εκδήλωση ∆ΣΑ & ΕΕ∆Π

Πέντε βασικές προτάσεις, για να βγει η χώρα από το φαύλο κύκλο του διαχρονικού φαινομένου της αυθαίρετης δόμησης, διατύπωσε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Χρήστος Σπίρτζης,  με παρέμβαση του στην εκδήλωση που οργάνωσαν χθες το βράδυ από κοινού ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών (ΔΣΑ)  και η Ελληνική Εταιρία δικαίου του Περιβάλλοντος (ΕΕΔΠ), με συντονιστή τον Κων/νο Μενουδάκο επίτιμο Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ειδικότερα ο Χρήστος Σπίρτζης πρότεινε:

 1. Ένα νέο εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, που θα προκρίνει έναν ισόρροπο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, καλύπτοντας νέες ανάγκες και προοπτικές για την περιφέρεια.

 2. Απλοποίση της νομοθεσίας και των διαδικασιών υλοποίησης του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, με τους ανάλογους πόρους μελετών και εφαρμογών σε σύντομο χρόνο, αναχαιτίζοντας φαινόμενα αυθαίρετης δόμησης και κερδοσκοπίας της γης.

 3. Δημιουργία αξιόπιστων ελεγκτικών μηχανισμών της αυθαίρετης δόμησης, καταγγέλλοντας στο σημείο αυτό ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ για τον έλεγχο των αυθαιρέτων συρρικνώνονται, αποτελεσματικά μέτρα με ελεγκτικό και αναπτυξιακό χαρακτήρα όπως η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου, που έχει προτείνει το ΤΕΕ δεν προωθούνται και μένουν στο συρτάρι εδώ και τρία χρόνια, ενώ προγράμματα καταγραφής και ελέγχου του δομημένου περιβάλλοντος, όπως το πρόγραμμα των αεροφωτογραφίσεων του ΟΚΧΕ εγκαταλείπονται.

 4. Επικαιροποίηση των προβλέψεων του περιβαλλοντικού ισοζυγίου, ώστε οι προσεγγίσεις να μην εξαντλούνται μόνον στο δομημένο περιβάλλον αλλά να λαμβάνουν υπόψη τους την έννοια της αειφορίας και των φυσικών πόρων,  της διαχείρισης των υδάτων και της ενεργειακής κατανάλωσης.

 5. Να οικοδομηθεί από την αρχή, με την υπεύθυνη στάση της πολιτείας, την ουσιαστική συμβολή των επιστημονικών φορέων και της κοινωνίας των πολιτών ένας νέος κώδικας αξιών, που θα έχει στο επίκεντρο του την προστασία και τον σεβασμό των θεσμών, του κράτους Δικαίου και της ίδιας της Δημοκρατίας.

 ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ

Τεχνικοί και νοµικοί αντιµέτωποι µε τις πολιτικές για  την αυθαίρετη δόµηση

 Οι νοµοθετικές πρωτοβουλίες µέχρι τώρα δεν έχουν πείσει ότι επιτυγχάνουν να µπει κόκκινη γραµµή στο θέµα των αυθαιρέτων, ένα θέµα πράγµατι δύσκολο στη διαχείριση του, είπε ο πρώην Πρόεδρος του ΣτΕ κ. Μενουδάκος.

 Η µεγάλη καθυστέρηση προώθησης του χωροταξικού και πολεοδοµικού σχεδιασµού, η πολιτική επιλογή των αλλεπάλληλων κύκλων νοµιµοποιήσεων για εισπρακτικούς σκοπούς, η έλλειψη ελεγκτικών µηχανισµών, σε συνδυασµό µε τη συρρίκνωση των αρµόδιων υπηρεσιών που επιδιώκεται αυτή την περίοδο, όπως, επίσης, η διαρκής προσπάθεια της πολιτικής εξουσίας, µε ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις, αντί να ενσωµατώσει να προσπαθεί να παρακάµψει την πάγια νοµολογία του Συµβουλίου της Επικρατείας, επισηµάνθηκαν ως βασικές αιτίες από τεχνικούς και νοµικούς, για την διαιώνιση του φαινοµένου της αυθαίρετης δόµησης. Τη σύµπτωση των απόψεων νοµικών και τεχνικών στις βασικές προσεγγίσεις τους για τις αιτίες δηµιουργίας και διαρκούς εξάπλωσης του φαινοµένου της αυθαίρετης δόµησης επισήµανε ο Κων/νος Μενουδάκος, επίτιµος Πρόεδρος του Συµβουλίου της Επικρατείας, ο οποίος συντόνισε την εκδήλωση µε θέµα «η πολιτική των αυθαιρέτων στην Ελλάδα», που οργάνωσαν από κοινού χθες βράδυ ο ∆ΣΑ και η ΕΕ∆Π, παρουσία πολυπληθούς ακροατηρίου στην αίθουσα εκδηλώσεων του ∆ΣΑ στην Αθήνα. Ο κ. Μενουδάκος µίλησε για τα νοµοθετήµατα, που αφορούν στα θέµατα των αυθαιρέτων, σηµειώνοντας ότι παρατηρείται το γεγονός νόµοι, να προετοιµάζουν τον επόµενο κύκλο νοµιµοποιήσεων, ενώ έχουν προηγηθεί αποφάσεις του ΣτΕ, που καταρρίπτουν ως αντισυνταγµατικές προηγούµενες αντίστοιχες νοµοθετικές πρωτοβουλίες.

 Ο ίδιος είπε ότι έχει θεµελιωθεί νοµολογία του ΣτΕ, όπως φάνηκε κι από την απόφαση της Ολοµέλειας του Ανωτάτου ∆ικαστηρίου µε την οποία κρίθηκε αντισυνταγµατικός ο νόµος 4014/2011, ότι όλοι οι νόµοι που ακολούθησαν τον 1337/1983, δεν έχουν πείσει ως προς το βασικό τους επιχείρηµα ότι θα µπει κόκκινη γραµµή και θα σταµατήσει οριστικά το φαινόµενο των αυθαιρέτων.

 Παραδέχθηκε, ωστόσο ότι το θέµα των αυθαιρέτων είναι δύσκολο στη διαχείριση του, καθώς έχει και πολύ µεγάλη κοινωνική διάσταση.

ΧΡ. ΣΠΙΡΤΖΗΣ, ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΤΕΕ

«Σε αντισυνταγµατική πορεία και ο νέος νόµος του ΥΠΕΚΑ»

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Χρήστος Σπίρτζης, αφού µίλησε για ευθύνες του υπουργείου ΠΕΚΑ, που αγνοεί τις θέσεις και τις προτάσεις του ΤΕΕ, και βάζει στο συρτάρι διαρθρωτικά, αναπτυξιακά, ελεγκτικά και ανταποδοτικά για τους πολίτες µέτρα, όπως την ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου, αναφερόµενος τόσο στο νόµο 4014/2011 του Γ. Παπακωσταντίνου, που κρίθηκε αντισυνταγµατικός από το ΣτΕ, όσο και στο νέο νόµο 4178/2013 του Στ. Καλαφάτη έκανε λόγο για «πρόχειρα νοµοθετήµατα, που δίνουν προτεραιότητα στη είσπραξη προστίµων, περιέχουν φωτογραφικές ρυθµίσεις, ενώ απουσιάζουν τόσο ο χωροταξικός και πολεοδοµικός σχεδιασµός, όσο και οι ελεγκτικοί µηχανισµοί της αυθαίρετης δόµησης». Με αυτά τα δεδοµένα είπε ο κ. Σπίρτζης «η κοινή λογική οδηγεί στο συµπέρασµα ότι και ο νέος νόµος του κ Καλαφάτη κινείται σε προδιαγεγραµµένη πορεία, να κριθεί αντισυνταγµατικός από το ΣτΕ».

Ειδικότερα ο πρόεδρος του ΤΕΕ επισήµανε ότι οι αρµόδιοι του ΥΠΕΚΑ, τηρώντας αρνητική στάση έναντι του φορέα των διπλωµατούχων µηχανικών, κατά την συζήτηση του νόµου 4178/2013 στη Βουλή, για ακόµη µία φορά, δεν έκανε δεκτή ούτε µία από τις προτάσεις του ΤΕΕ, ούτε καν την αυτονόητη πρόταση αυτόµατης µεταφοράς των ρυθµίσεων για όσους είχαν ενταχθεί στον προηγούµενο νόµο, ώστε να µην υπάρχουν τριβές και προβλήµατα για τους µηχανικούς και τους πολίτες. Παράλληλα ο Χρ. Σπίρτζης επισήµανε σειρά από µεγάλες εκκρεµότητες που διατηρεί το ΥΠΕΚΑ στην εφαρµογή του θεσµικού πλαισίου για την αυθαίρετη δόµηση, όπως οι δυσµενέστερες ρυθµίσεις για το περιβάλλον, το περιβαλλοντικό ισοζύγιο και την ασφάλεια των πολιτών, κατά την εφαρµογή του νέου νόµου. Ειδικότερα για την ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου, που θεσµοθετήθηκε µε πρωτοβουλία του ΤΕΕ µε το νόµο 3843/2010, ο πρόεδρος του ΤΕΕ είπε ότι ενώ κατατέθηκε ολοκληρωµένη πρόταση του ΤΕΕ από το 2011 για την έκδοση του σχετικού Προεδρικού ∆ιατάγµατος, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ ακόµη κρατά το θέµα σε εκκρεµότητα. Πρόσθεσε ότι δεν έχουν ακόµη εκδοθεί 30 κανονιστικές πράξεις του νόµου 4178/2013, συνεχίζοντας την ταλαιπωρία και τη σύγχυση των ενδιαφεροµένων.

Το ΥΠΕΚΑ δεν ορίζει ποιες είναι οι τρείς υπηρεσίες δόµησης για να αρχίσει η εφαρµογή του νέου ηλεκτρονικού συστήµατος για την έκδοση οικοδομικών αδειών, που έχει έτοιµο το ΤΕΕ. Ελαστικοποιούνται οι προσπάθειες για αναχαίτιση της αυθαίρετης δόµησης, µε µέτρα όπως η κατάργηση του εξαρτηµένου τοπογραφικού στα εκτός σχεδίου µη άρτια και µη οικοδοµήσιµα οικόπεδα κ.α. Ο Χρ. Σπίρτζης είπε ακόµη ότι ενώ ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ Σ. Καλαφάτης και το επιτελείο του δεν έχουν φροντίσει να τηρήσουν τις συµβατικές δεσµεύσεις του ΥΠΕΚΑ προς το ΤΕΕ για την λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήµατος δηλώσεων των αυθαιρέτων, εµφανίζονται δήθεν ότι ενδιαφέρονται να ενηµερώσουν τους µηχανικούς για το νέο νόµο, οργανώνοντας εκδηλώσεις ανά την Ελλάδα, ο οποίες όπως είπε εξυπηρετούν µικροπαραταξιακές σκοπιµότητες, ενόψει των εκλογών στο ΤΕΕ.

Γ. Α∆ΑΜΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ∆ΣΑ

«Πολιτική εκµετάλλευση των αυθαιρέτων»

Ο πρόεδρος του ∆ΣΑ, Γιάννης Αδαµόπουλος, απευθύνοντας σύντοµο χαιρετισµό στην εκδήλωση τόνισε ότι το θέµα των αυθαιρέτων πράγµατι αγγίζει ευρύτατες µάζες πολιτών και ότι συχνά γίνεται αντικείµενο πολιτικής εκµετάλλευσης.

Ι. ΚΟΥΦΑΚΗ, ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΕΕ∆Π

«Στόχος η κάλυψη του δηµοσιονοµικού

ελλείµµατος»

Η Ιωάννα Κουφάκη πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας ∆ικαίου του Περιβάλλοντος, χαιρετίζοντας την εκδήλωση τόνισε ότι κυρίαρχος σκοπός των νοµοθετηµάτων νοµιµοποίησης των αυθαιρέτων, είναι η κάλυψη του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος και πρόσθεσε πως για καθαρά εισπρακτικούς λόγους, ο νοµοθέτης αγνοεί για ακόµη µια φορά τις αρχές του κράτους δικαίου, τους σεβασµού της προστασίας της αξίας του ανθρώπου και την αρχή της ισότητας. Με την έκδοση νόµων που αντιβαίνουν στις αποφάσεις του ΣτΕ, πρόσθεσε η κ. Κουφάκη, παραβιάζεται µια άλλη σηµαντική αρχή, αυτή της διάκρισης των λειτουργιών, που είναι το θεµέλιο του δηµοκρατικού πολιτεύµατος.

∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΜΠ

«∆οκιµάζεται η αξιοπιστία της πολιτείας»

Ο ∆ηµήτρης Μέλισσας, καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, είπε ότι η νοµοθεσία των αυθαιρέτων δοκιµάζει την πολιτική αξιοπιστία των πολιτικών και των κυβερνήσεων, ενώ παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία για το θεσµικό πλαίσιο από το 1830 µέχρι το 2013, που κατατείνει σε διαρκείς επιχειρήσεις νοµιµοποίησης αυθαιρέτων, µε κοινά χαρακτηριστικά όλων των νοµοθετηµάτων την αντιµετώπιση του φαινοµένου, µέσω του προσδιορισµού των ποσών των προστίµων και των προθεσµιών νοµιµοποίησης, τις συνέπειες για όσους δεν σπεύσουν να νοµιµοποιήσουν τα κτίσµατά τους και τις κατηγορίες αυθαιρέτων που δεν µπορούν να ενταχθούν στις ρυθµίσεις νοµιµοποίησης. Ο κ Μέλισσας είπε ότι η αντιµετώπιση της αυθαίρετης δόµησης απαιτεί δυσάρεστες πολιτικές αποφάσεις για τους παραβάτες, τεκµηρίωσε την άποψη ότι η νοµιµοποίηση των αυθαιρέτων µέσω προστίµων είναι αντιοικονοµική για την πολιτεία και πρότεινε εξορθολογισµό των προστίµων ώστε να είναι αποτρεπτικά, αλλά και ταυτοχρόνως εφαρµόσιµα.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΣτΕ

Ανοίγει θέµα Συνταγµατικής αναθεώρησης

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου Σύµβουλος Επικρατείας αφού συνεχάρη τους διοργανωτές για την γενναιότητα τους να ασχοληθούν µε το θέµα των αυθαιρέτων το οποίο χαρακτήρισε «χαµένη υπόθεση για τους νοµικούς και το κράτος δικαίου», ανέφερε ότι η ιστορία των αυθαιρέτων είναι τόσο παλιά, όσο και το ελληνικό κράτος. Η ίδια αναφέρθηκε στις βασικές πτυχές της νοµολογίας του ΣτΕ για το θέµα των αυθαιρέτων, λέγοντας ότι µετά το 1983 δεν κρίθηκαν ανεκτοί οι νόµοι νοµιµοποίησης, σχολιάζοντας χαρακτηριστικά ότι η εισηγητική έκθεση του νόµου 4014/2011, που κρίθηκε αντισυνταγµατικός, θα µπορούσε να θεωρηθεί ως οµολογία αποτυχίας του κράτους δικαίου και παράλληλα ως ρεαλιστική αιτιολογική έκθεση για ένα φαινόµενο µε µεγάλη κοινωνική διάταση και πολλές παράλληλες πραγµατικότητες. Η κ Σακελλαροπούλου, µε αφορµή ερωτήµατα και παρεµβάσεις τεχνικών και νοµικών από το ακροατήριο της εκδήλωσης, άνοιξε θέµα Συνταγµατικής αναθεώρησης για το θέµα των αυθαιρέτων, λέγοντας χαρακτηριστικά πως η αίσθηση της είναι ότι αν δεν σταθεί το νέο νοµοθετικό πλαίσιο στη βάσανο του δικαστηρίου η Συνταγµατική αναθεώρηση είναι στο µυαλό πολλών.

ΑΝ∆ΡΕΑΣ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ∆ΙΚΗΓΟΡΟΣ

Μηνύµατα ατιµωρησίας

Ο Ανδρέας Παπαπετρόπουλος, ∆ρ Νοµικής, ∆ικηγόρος, πρότεινε να δοθεί λύση για τα αυθαίρετα, µε νοµοθετικές παρεµβάσεις, οι οποίες θα ακολουθούν επ΄ ακριβώς τη νοµολογία του ΣτΕ, ενώ επισήµανε ότι µια από τις βασικές αιτίες για την συντήρηση του φαινοµένου είναι η αδυναµία της πολιτείας να ολοκληρώσει τον πολεοδοµικό σχεδιασµό. Ο ίδιος επισήµανε ότι η πολιτεία µε τις διαρκείς επιχειρήσεις νοµιµοποίησης των αυθαιρέτων δίνει τα ανάλογα µηνύµατα στους πολίτες, δηλαδή ότι υπάρχει ατιµωρησία και αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι κανείς δεν έπαθε τίποτα αυθαιρετώντας. Ως χαρακτηριστικό παράδειγµα ανέφερε, το χτίσιµο ολόκληρου του παράκτιου µετώπου του νοµού Κορινθίας επί χούντας