Πρόταση πεζοδρόμησης της οδού Σταδίου

HMEΡΙΔΑ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ  ΠΕΖΟΔΡΟΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ

IANOS  –  ΣΤΑΔΙΟΥ 24, ΑΘΗΝΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014.  ΜΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η Ημερίδα  για την οδό Σταδίου,  που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 1 Μαρτίου 2014 στην Αλυσίδα Πολιτισμού ΙΑΝΟΣ, προέκυψε από μια αυθόρμητη συνάντηση και συνεργασία τριών αρχιτεκτόνων που προσέγγιζαν το πρόβλημα του σημαντικού αυτού δρόμου της Αθήνας από διαφορετική σκοπιά. Από την μια, η   αιφνίδια εμπειρία  της δραματικής εικόνας της οδού Σταδίου, τον Ιούλιο του 2013, οδήγησε τον αρχιτέκτονα Γιώργο Τριανταφύλλου σε μια διαρκή φωτογραφική καταγραφή της σημερινής ζοφερής πραγματικότητας και την αναζήτηση εικόνων από την ιστορική εξέλιξη, την γοητεία και την αρχοντιά ενός από τους πιο ζωντανούς, τους πιο όμορφους και τους πιο αγαπημένους  δρόμους της Αθήνας.

 Μια εικόνα από το παρελθόν με ελπίδα για το μέλλον. Η οδός Σταδίου ως πεζόδρομος με τις γραμμές του τραμ στις αρχές του 20^ου αιώνα.

Από την άλλη  η αυθόρμητη  συστηματική συγκρότηση  και δημοσίευση μιας εναλλακτικής πρότασης (σαν PLAN B σε περίπτωση «ατυχήματος» της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου) για την πεζοδρόμηση της οδού Σταδίου  από τους αρχιτέκτονες  Δημήτρη  Κονταργύρη  και τον Ανδρέα  Βεντουράκη. Οι δύο αυτές πρωτοβουλίες συναντήθηκαν δημιουργικά με στόχο την  ευρύτερη ευαισθητοποίηση κοινού και ειδικών  και την επιθυμία  να προκληθεί ένας ακόμα ανοιχτός διάλογος, σε συσχετισμό με όσους άλλους υπάρχουν σήμερα  πάνω στα οξυμένα προβλήματα του κέντρου της Αθήνας. Εν όψει μάλιστα του Rethink Athens και με δεδομένη την δραματική κατάσταση της οδού Σταδίου,  επιδιώκεται να αναζητηθούν ειδικότερα μόνιμες ή πιθανόν παροδικές λύσεις για την ανάκαμψή της.

Η  ιδέα της πεζοδρόμησης της Σταδίου – Φιλελλήνων ξεκινάει από τη διαπίστωση ότι η ανάπλαση της Πανεπιστημίου θα υφίσταται τον ασφυκτικό εναγκαλισμό 2 υπερφορτωμένων κυκλοφοριακών διαύλων  Ακαδημίας και Σταδίου.  Αντίθετα ο προτεινόμενος πεζόδρομος της Σταδίου και κατ’επέκταση της Φιλελλήνων έχει το ισχυρό πλεονέκτημα, να εφάπτεται και να επικοινωνεί άμεσα και απρόσκοπτα με το Εμπορικό Κέντρο της Αθήνας  και την ευρύτερη  περιοχή του ιστορικού κέντρου της πόλης των Αθηνών που χαρακτηρίζεται από πεζοδρόμους και ήπια κυκλοφορία.

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Σύμφωνα με την πρόταση πεζοδρομείται η Σταδίου από την Ομόνοια μέχρι και το Σύνταγμα και η Φιλελλήνων από το Σύνταγμα μέχρι την λεωφόρο Αμαλίας. Η Πανεπιστημίου και η Ακαδημίας  θα εξυπηρετούν την κυκλοφοριακή ροή καθόδου  και ανόδου όπως και σήμερα. Οι γραμμές του ΤΡΑΜ – σε περίπτωση επέκτασης του – θα εκτραπούν στη Φιλελλήνων και μετά στην Σταδίου όπως συνέβαινε και στο παρελθόν  και -εν συνεχεία- στην Πατησίων.   Τέλος οι διαδρομές των μέσων μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ) που διατρέχουν σήμερα την Σταδίου και την Ακαδημίας θα μεταφερθούν όλες στην Πανεπιστημίου σε λεωφορειολωρίδα Contra – flow (από την Ομόνοια μέχρι την Β. Σοφίας).

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η πρόταση πεζοδρόμησης του άξονα Σταδίου – Φιλελλήνων παρουσιάζει τα εξής σημαντικά προτερήματα:

α) μία εκτεταμένη “ενδοχώρα” για τους πεζούς.  Η συνεχής επαφή του άξονα Σταδίου – Φιλελλήνων με το Εμπορικό Τρίγωνο και την Πλάκα καθώς και η διαμόρφωση της τριγωνικής περιπατητικής διαδρομής “Σταδίου – Ερμού – Αιόλου” εξασφαλίζουν μία εκτεταμένη “ενδοχώρα” για τους πεζούς,  η οποία μαζί με το Σύνταγμα και την Ομόνοια, θα εντάσσεται στο πυκνότερο (υφιστάμενο) δίκτυο πεζοδρομήσεων της πόλης.

β) καμία σημαντική αλλαγή στις ισχύουσες ως σήμερα ρυθμίσεις του κυκλοφοριακού ιστού της πόλης.

γ)  ευχερής  δυνατότητα  άμεσης δοκιμαστικής πεζοδρόμησης. Η διατήρηση ανέπαφων των ισχυουσών σήμερα κυκλοφοριακών ρυθμίσεων του Κέντρου παρέχουν την δυνατότητα δοκιμαστικής εφαρμογής της πεζοδρόμησης της Σταδίου  Η δοκιμαστική πεζοδρόμηση είναι εξαιρετικά σημαντική, όχι μόνο σαν εργαλείο για τον εντοπισμό των κυκλοφοριακών επιπτώσεων της πεζοδρόμησης αλλά – κυρίως– σαν καταλύτης για την προοδευτική «ενεργοποίηση» της λειτουργίας του πεζόδρομου, δηλαδή για την προσέλκυση και ανάπτυξη των επιθυμητών νέων δραστηριοτήτων στον πεζόδρομο, μέσω ενός προγράμματος καθημερινής επαναλαμβανόμενης πεζοδρόμησης, το οποίο μπορεί με ουσιαστικά μηδενικό προϋπολογισμό ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΑΜΕΣΩΣ.  Αυτή η διαπίστωση συνετέλεσε στη πρόταση (ανεξάρτητα από το συνολικό «Σχέδιο Β») μίας αυτοτελής παρέμβασης, που αφορά στην άμεση δυνατότητα περιοδικής επαναλαμβανόμενης πεζοδρόμησης της Σταδίου και που θα μπορεί να λαμβάνει χώρα για όσο διάστημα δεν θα έχουν ξεκινήσει οι ανατροπές των υφιστάμενων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων στην περιοχή του κέντρου για την ανάπλαση της Πανεπιστημίου. Σκοπός της περιοδικής πεζοδρόμησης είναι να τονωθεί η κίνηση της οδού Σταδίου άμεσα, αναχαιτίζοντας την – ιδιαίτερα μετά τις πυρκαγιές του 2012 – επικρατούσα τάση για περαιτέρω υποβάθμιση. Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν  αναλυτικά στην ημερίδα και  σχολιάστηκαν από τους προσκεκλημένους ομιλητές, μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι της UIA, του ΣΑΔΑΣ,  του  Rethink Athens, του Reactivate Athens, των Σχολών Αρχιτεκτονικής, του ΕΙΑ, του Δήμου Αθηναίων, του ΥΠΕΚΑ,  ΕΑΧΑ, του ΣΕΠΟΧ,  Δημοσιογράφοι, Αρχιτέκτονες, Πολεοδόμοι, Κυκλοφοριολόγοι κλπ.

“ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ (UIA) ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ”

Φιντικάκης Νίκος, Αρχιτέκτων, Μέλος του Συμβουλίου της UIA, Δ/ντής του Διεθνούς Προγράμματος ARES (Αρχιτεκτονική και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας)

Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση το Τμήμα Αττικής του ΣΑΔΑΣ και τον συνάδελφο Γ. Τριανταφύλλου, που κρατάει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα απαλλαγμένη εξάρτησης από διαφημίσεις (κι αυτό έχει μεγάλη σημασία). Θα μπορούσε βέβαια η εκδήλωση να γίνει σε Δημόσιο Χώρο (όπως ο Ε.RAMA ο τωρινος πρωθυπουργος της Αλβανιας και πρωην δημαρχος Τιρανων παρουσίασε τη βραβευμένη από θεσμικό Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό μελέτη μου για το Ιστορικό Κέντρο Τιράνων) ή στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΤΕΕ ή του ΣΑΔΑΣ ή του Δήμου Αθηναίων. Εν πάσει περιπτώσει :

Η UIA είναι η Διεθνής Ένωση των Αρχιτεκτόνων στην οποία είναι εγγεγραμμένα 150 περίπου κράτη και 1.500.000 Αρχιτέκτονες από όλο τον κόσμο. Μια από τις σημαντικές ενέργειες της UIA είναι οι Διεθνείς Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί, που υπάγονται στον κανονισμό UIA – UNESCO. Είναι η μόνη διαδικασία που διασφαλίζει Διεθνή εγκυρότητα και απόλυτη διαφάνεια στους Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς. Για το λόγο αυτό ζήτησα η τοποθέτησή μου, ως μέλους του Συμβουλίου της UIA, να προηγηθεί των παρουσιάσεων των μελετών και τούτο γιατί αφορά σε κριτική επί θεσμικών διαδικασιών και όχι σε κριτική επί Αρχιτεκτονικών προτάσεων. Όταν οι διοργανωτές του RE-THINK ζήτησαν από τον Πρόεδρο της UIA που εδρεύει στο Παρίσι, Γάλλο Αρχιτέκτονα Albert Dubler, τον ορισμό του ως κριτή στον Διαγωνισμό για την Πανεπιστημίου, εκείνος εγγράφως αρνήθηκε, διότι διαπίστωσε ότι δεν τηρούνταν οι προβλεπόμενες συνθήκες και προδιαγραφές όπως αυτές συμπεριλαμβάνονται στον Κανονισμό UIA-UNESCO – π.χ. διαδικασία επιλογής Κριτών κλπ. Για το λόγο αυτό στις 24/10/2013, στη συνάντηση του Συμβουλίου της UIA στο Πεκίνο, αφού συζητήθηκε εκτενώς το ζήτημα και ενημερώθηκαν όλοι αναλυτικά, στο τέλος ο Πρόεδρος της UIA Albert Dubler, ανεφώνησε το περίφημο POURQUOI (ΓΙΑΤΙ?) των Γάλλων. Στη συνέχεια εκδόθηκε η εξής απόφαση:

UIA RESOLUTION ON INTERVENTIONS IN SIGNIFICANT AND HISTORICAL URBAN PUBLIC SPACES During its 122nd Session in Beijing, (October 21-22) the UIA Council adopted the following resolution: UIA Council states that public spaces require non-negotiable quality, public governance and transparency. Therefore it is strongly recommended that all interventions in significant and historical urban public spaces be submitted to public consultation and be the outcome of architectural or town planning Competitions under the UIA UNESCO regulations. Albert Dubler, President.

Δόθηκε έτσι η ευκαιρία στην Διεθνή Ένωση των Αρχιτεκτόνων να υποδείξει τον εύλογα και κοινωνικά αποδεκτό τρόπο διαχείρισης των Δημόσιων Χώρων και τον τρόπο υπαγωγής του σχεδιασμού του σε θεσμοθετημένους Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς τοπικούς ή διεθνείς. Είναι μια σαφής δήλωση της UIA μέσα από την οποία διαφαίνεται και υποστηρίζεται ταυτόχρονα, ότι η διαχείριση του Δημόσιου Χώρου δεν μπορεί να υπάγεται στη λογική της εμπορικής παγκοσμιοποίησης και μάλιστα χωρίς κανόνες. Δεν μπορεί να εμπορευματοποιείται η επιστήμη με στόχο την προβολή μεγαλοσυμφερόντων. Σε συνέχεια του ψηφίσματος της UIA, το Ελληνικό τμήμα της UIA στο ΤΕΕ με Πρόεδρο την κυρία Φ. Βαβύλη, αν. μέλος του Συμβουλίου της UIA και καθ. Του Α.Π.Θ. εξέδωσε απόφαση τον Ιούνιο του 2013 θεωρώντας τον Διαγωνισμό εκτός πάσης θεσμικής διαδικασίας. Επίσης, η Επιστημονική Επιτροπή Αρχιτεκτόνων του ΤΕΕ (Φεβρουάριος 2013) με απόφασή της θεώρησε εύλογη τη στάση του Προέδρου της UIA. Όπως αντιλαμβάνεστε, ο Διαγωνισμός είναι άκυρος για τη Διεθνή Νομοθεσία και επομένως άκυρος και για μια Ευρωπαϊκή χώρα, όπως η Ελλάδα. Σημειώνω ότι συμμετείχαν 70-80 προτάσεις, ενώ σε αντίστοιχους Διεθνείς Διαγωνισμούς, από την Όπερα του Σύδνεϋ μέχρι και την Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη που η <<υπό ανάπτυξη>> Αίγυπτος προκήρυξε απόλυτα θεσμικό Διεθνή Διαγωνισμό, οι συμμετοχές είναι τουλάχιστον 300-500 και συχνά 1000 προτάσεις. Τονίζω εδώ ότι πολλοί Έλληνες Αρχιτέκτονες έχουν τιμηθεί σε ανάλογους Νόμιμους Διεθνείς Διαγωνισμούς – Τομπάζης (FATIMA) – Νουκάκης (ΒΗΡΥΤΟ) κλπ. Υπενθυμίζω επίσης ότι μόνο για το Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό, που προκήρυξε ο ΟΣΚ για το Βιοκλιματικό Σχολείο Κρήτης, συμμετείχαν 150 Αρχιτέκτονες από όλο τον κόσμο και το κέρδισαν Έλληνες. Αλλά και οι Πανελλήνιοι Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί της ΕΑΧΑ είχαν μεγάλη επιτυχία. Παραταύτα καταργούνται και ο ΟΣΚ και η ΕΑΧΑ και είναι πραγματικά κρίμα αυτό, εκτός αν γίνεται σκόπιμα, προκειμένου να παραδοθεί ο Δημόσιος Χώρος σε Ιδιωτικά Συμφέροντα. Όμως, αν δεν επικρατούσε ο μεγαλοϊδεατισμός των μεγαλοσυμφερόντων θα μπορούσε για την Ανάπλαση της Πανεπιστημίου να προκηρυχθεί έγκυρος με θεσμοθετημένες διαδικασίες Πανελλήνιος (ή Διεθνής) Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός, είτε από το ΤΕΕ, είτε από την ΕΑΧΑ με τα λεφτά της χορηγίας και έτσι να θεωρηθεί δίκαιο το αποτέλεσμα από όλους, τόσο από τους λίγους συμμετέχοντες όσο κι από τους πολλούς μη συμμετέχοντες και να επιβιώσουν και οι απολυμένοι υπάλληλοι των 2 Οργανισμών. Αντ’ αυτού επελέγη η αυθαίρετη μη θεσμοθετημένη διαδικασία. Και δυστυχώς το κακό δεν τελειώνει εδώ. Στο Ελληνικό, ενώ έγινε Διεθνής Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός αυτός αγνοείται επιδεικτικά, μένει στο περιθώριο και προτείνονται εξωθεσμικές απαράδεκτες επεμβάσεις. Κι αυτό γιατί αυτή η ομάδα του ΕΜΠ δεν πήρε καμιά χορηγία και προτίμησε τις θεσμικές διαδικασίες πρωτοστατούντων των Δημάρχων (Ελληνικού κλ.). Αντίστοιχα, όπως μου ανέφερε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού προγραμματίζονται έργα στον Εθνικό Κήπο μέσω της Ιδιωτικής Χρηματοδότησης του οργανισμού ΝΕΟΝ του Προέδρου του ΣΕΒ κ. Δασκαλόπουλου και τώρα αναμένουμε αν οι όροι και οι προδιαγραφές του Διαγωνισμού από το Δήμο Αθηναίων, θα τολμήσουν να επαναλάβουν τις ίδιες εξωθεσμικές διαδικασίες της Πανεπιστημίου. Για όλους τους παραπάνω λόγους θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τη Διεθνή Κοινότητα των Αρχιτεκτόνων να μεταφέρουμε τις θέσεις των υποψηφίων Δημάρχων της Αθήνας, αλλά και των υποψηφίων Περιφερειαρχών της Αττικής για τον τρόπο που προγραμματίζουν να αναπλάσουν το Ιστορικό Κέντρο της κοιτίδας του πολιτισμού. H UIA δεν είναι αντίθετη στην προσφορά Αρχιτεκτονικών ιδεών, το αντίθετο μάλιστα, αλλά είναι κατηγορηματικά αντίθετη στις αυθαίρετες διαδικασίες που τελικά προσβάλλουν και την Αρχιτεκτονική και την Κοινωνία. H UIA χαιρετίζει την συμβολή των Πανεπιστημίων στη Διαμόρφωση Κοινωνικών Πολεοδομικών Προτάσεων, όπως εκείνη του Ελληνικού και χαιρετίζει τη συμβολή Νέων Δημιουργών όπως αυτών που παρουσιάζουν σήμερα τις προτάσεις τους. Απαιτεί όμως στη συνέχεια να τηρούνται οι θεσμοί και οι Νόμοι για να υπηρετείται το κοινωνικό σύνολο με όρους διαφάνειας. Κι όπως ξέρετε, πράσινο και κήπους υποσχέθηκε ο Ερντογάν στο Gezi Park και λόγω της αυθαίρετης διαδικασίας που ακολουθήθηκε έχει ξεσηκωθεί όχι μόνο το Τουρκικό Τεχνικό Επιμελητήριο, αλλά και η κοινωνία ολόκληρη. Για φανταστείτε τι θα γινόταν αν η Λεωφόρος Ηλυσίων στο Παρίσι μετατρεπόταν σε πεζόδρομο με ιδιωτική χρηματοδότηση από τη Γαλλική Τσιμεντοβιομηχανία LAFARGE ή του Μεγαλοεπιχειρηματία Αεροπλάνων Ντασώ και το έργο να προχωράει χωρίς καμιά θεσμική διαδικασία, αλλά με Νόμους και  Εγκυκλίους που βαφτίζουν το ψάρι – κρέας και την αυθαιρεσία – νομιμότητα. Είναι αδιανόητο, μέσα σε συνθήκες καθολικής φτώχειας του πληθυσμού, Μαικήνες να προωθούν χειροκροτούμενοι Έργα Ανάδειξης μιας Πολεοδομικής Βιτρίνας, όπως γίνεται σήμερα στη λογική της παγκοσμιοποίησης και της εμπορευματοποίησης της επιστήμης στο Αζερμπαϊτζάν, στο Τουρκμενιστάν, στο Κιργιστάν ακόμα και στη Τυφλίδα της Γεωργίας. Εκεί πέρυσι το Συμβούλιο της UIA καταδίκασε την προκλητική συνύπαρξη της κοινωνικής φτώχιας με τα μεγαλεπήβολα σχέδια των STARS της Αρχιτεκτονικής για να βρίσκουν δήθεν δουλειά οι ντόπιοι Μηχανικοί. Αλλά δυστυχώς συμβαίνει το αντίθετο, εμπορευματοποιείται Διεθνώς η Επιστήμη μέσω της Νέας Σύμβασης “PRACTICING IN A HOST NATION” , όπου καταργούνται διμερώς οι Διεθνείς Κανόνες και επιβάλλεται η άγρια εκμετάλλευση του Επιστημονικού Δυναμικού. Είναι λυπηρό Έλληνες Μηχανικοί να οδηγούνται στη συμμετοχή σε εξωθεσμικούς Διαγωνισμούς – προφανώς ελπίζοντας στην επιβίωση από τη φτώχεια και την ανεργία – και να παραπλανούνται έτσι οι Νέοι Μηχανικοί / Αρχιτέκτονες σχετικά με τον τρόπο άσκησης της Επιστήμης και του Επαγγέλματος και μάλιστα σε ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ. Για το κρίσιμο αυτό ζήτημα, αναζήτησα  τη γνώμη δυο πολύ καλών μου φίλων, που δεν είναι Αρχιτέκτονες του Αρχαιολόγου κ. Χρ. Ντούμα και του Πολιτικού – Νομικού κ. Ν. Κωνσταντόπουλου. Ο Χρ. Ντούμας μου είπε : <<Γράψε κάτι Νίκο για τον βανδαλισμό του μνημείου της Πανεπιστημίου>>. Ο Ν. Κωνσταντόπουλος μου είπε : <<Γράψε Νίκο τη γνώμη σου για το εάν αυτός ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός είναι συμβατός με την ιστορικότητα του τόπου>>. Η απάντηση μου δίνεται περπατώντας ανάμεσα στις βιτρίνες των μακετών στη στοά Ορφέως (εκεί που όταν ήμουν παιδί αγοράζαμε μαγικά και μετά τσάντες για το σχολείο), που πριν λίγο καιρό έβλεπε κανείς κατεβασμένα ρολά και λουκέτα. Αν βάλουμε σ όλα τα λουκέτα και ένα φιόγκο θα μας φαίνονται πιο ωραία ? και τα μαγαζιά θα ανοίξουν ? Δυστυχώς, ένας τέτοιος φιόγκος είναι ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός της Πανεπιστημίου. Είναι άγνωστο για πόσο διάστημα οι γύρω από την Πανεπιστημίου Δημόσιοι Χώροι θα παραμείνουν <<γιαπιά>>. Είναι άγνωστο με ποιόν νομότυπο τρόπο θα αναζητηθούν ευθύνες, αν τυχόν διαπιστώσει ο εργολάβος την ύπαρξη απρόβλεπτων συνθηκών, όπως, για παράδειγμα, αρχαία ή και υπόγεια ύδατα (λόγω βροχής!!!), όπου η στάθμη των υδάτων θα ανεβοκατεβαίνει 8 μέτρα, όπως συνέβη κατά την έναρξη της εργολαβίας του Έργου της Εθνικής Πινακοθήκης. Η Αθήνα σήμερα χρειάζεται επειγόντως συνολική Πολεοδομική και Περιβαλλοντική Ανασυγκρότηση σε όλο το βάθος των συνοικιών και όχι στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας πόλης δύο ταχυτήτων. Η δημιουργία πλασματικών συνθηκών ωρίμανσης έργων μέσω μη έγκυρων Διαγωνισμών και Ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων στερεί τη δυνατότητα δίκαιης κατανομής των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Μ’ αυτό τον τρόπο, αντί να χρηματοδοτούνται Έργα ζωτικής κοινωνικής σημασίας (π.χ. Δυτική Αθήνα) χρηματοδοτούνται Έργα βιτρίνας, όπως η Πανεπιστημίου. Η UIA θα συμβάλλει με όλες τις δυνάμεις της στην υποστήριξη των Διεθνών και Πανελλήνιων Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών, ώστε τα χρήματα των καλής πρόθεσης Χορηγών να εξυπηρετούν δίκαια και με διαφάνεια και την Κοινωνία και τους Αρχιτέκτονες. Ήδη έχουν προκηρυχθεί από την UIA πολλοί Διαγωνισμοί, δύο Διεθνείς Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί με θέμα <<ΟΥΤΟΠΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΗ>> αντίστοιχο με τον τίτλο του Παγκόσμιου Συνεδρίου στο Durban της Ν. Αφρικής τον Αύγουστο του 2014, CUBES κοκ. και ένας Ελληνικός Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός για να παρουσιαστούν οι καλύτερες Διπλωματικές Εργασίες των σπουδαστών Αρχιτεκτονικής. Αυτές είναι απόλυτα θεσμικές διαδικασίες, δια των οποίων οι νέοι συνάδελφοι μπορούν να προβάλλουν διεθνώς το έργο τους, έξω από κυκλώματα και υπόγειες διαδρομές.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΔΕΜΟΧΩΡΙΤΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΑΔΑΣ

Αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική την σημερινή εκδήλωση και ευχαριστώ όλους όσους βοήθησαν στην υλοποίησή της. Η εκδήλωση βασίστηκε  στην πρόταση των αγαπητών συναδέλφων Δημήτρη Κονταργύρη και Ανδρέα Βεντουράκη για την οδό Σταδίου και την εξαιρετικά ευαίσθητη φωτογραφική αποτύπωση της σημερινής ζοφερής πραγματικότητας από τον φίλο  Γιώργο Τριανταφύλλου, μια αποτύπωση οποία ξεπερνά το επίπεδο της απλής καταγραφής και δημιουργεί ένα φάκελο δεδομένων για το κέντρο της Αθήνας, έναν φάκελο που ο κάθε μελετητής πρέπει να γνωρίζει. Η εκδήλωση όμως αυτή δίνει την ευκαιρία και για τον λόγο αυτό είναι σημαντική, να αρθρωθεί επιτέλους ένας διάλογος , αρχιτεκτονικός διάλογος, χωρίς αποκλεισμούς και αγκυλώσεις,   όπου όλες οι απόψεις για  τις προγραμματιζόμενες επεμβάσεις στο κέντρο της Αθήνας, μπορούν να αναπτυχθούν ελεύθερα και να υποστηριχθούν ισότιμα.  Είμαι βέβαιος  ότι θα είναι ένας διάλογος ουσίας, μια εποικοδομητική αντιπαράθεση επιστημονικών απόψεων με στόχο την ποιότητα ζωής στην Αθήνα.  Είναι ένας διάλογος και ένας προβληματισμός που η αρχιτεκτονική κοινότητα οφείλει στην Αθήνα. Σαν Τμήμα Αττικής του ΣΑΔΑΣ, σταθήκαμε επικριτικά – αρνητικά από την αρχή στην πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου ως προς την διαδικασία του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, τον θεσμικό τρόπο παρέμβασης στον δημόσιο χώρο και  στην ίδια την επιλογή της πεζοδρόμησης. Θεωρούμε ότι τέτοιας κλίμακας έργα, που πράγματι είχαν προβλεφθεί στον κεντρικό σχεδιασμό, πρέπει πριν από την απόφαση υλοποίησής τους να τεκμηριώνονται κοινωνικά και περιβαλλοντικά με την έννοια του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και όχι μόνον του φυσικού. Ελπίζω ότι η σημερινή εκδήλωση και ο διάλογος που θα ακολουθήσει να αναδείξει την τεκμηρίωση αυτών των επιλογών καθώς και να εμφανίσει τις άλλες δυνατότητες που είχαμε  και πιθανόν να εξακολουθούμε να έχουμε, δεν τις ψάξαμε θεσμικά και φυσικά  ποτέ δεν παρουσιάσαμε. Είναι μια ευκαιρία να απαντηθεί το γιατί επιλέγει για αναβάθμιση και πεζοδρόμηση, ένας εμβληματικός δρόμος κεντρικών και διοικητικών λειτουργιών, όπως η Πανεπιστημίου, από έναν καθαρά εμπορικό δρόμο όπως η Σταδίου που θα ολοκλήρωνε το ήδη πεζοδρομημένο εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας που  σήμερα μαραζώνει και παρακμάζει. Είναι μια ευκαιρία να εκτιμηθεί  αν για μια αντίστοιχης ποιότητας επέμβαση στο κέντρο της Αθήνας, αξίζει να έχουμε τεράστιες κυκλοφοριακές επεμβάσεις, όπως η αντιδρόμηση της Ακαδημίας,  με απρόβλεπτο κοινωνικό και οικονομικό κόστος. Οι χρήστες και ο χρόνος καταξιώνουν τα έργα,  τα υιοθετούν ή τα καταργούν, τα εντάσσουν στην ζωή τους ή τα τροποποιούν. Εμείς, σαν αρχιτέκτονες, έχουμε την υποχρέωση να είμαστε προετοιμασμένοι για προσαρμογές και λύσεις σε περίπτωση αποτυχίας του σχεδιασμού ή αδυναμίας υλοποίησης των έργων. Δεν είναι και λίγες οι περιπτώσεις έργων που αποφασίστηκαν, εξαγγέλθηκαν εγκαινιάστηκαν αλλά δεν έγιναν, ίσως και καλώς δεν έγιναν. Σε κάθε περίπτωση όμως , σαν φορείς, έχουμε την υποχρέωση στήριξης του ελεύθερου και ανοιχτού διαλόγου για όλα τα θέματα που αφορούν τις παρεμβάσεις στην πόλη μας . Στα πλαίσια αυτής της υποχρέωσης , το  τμήμα Αττικής του ΣΑΔΑΣ με πραγματικά μεγάλη χαρά σκεπάζει με την αιγίδα του την σημερινή εκδήλωση.