Έκθεση CCD Report 2022. Η κατάσταση της κυκλικής οικονομίας στις ευρωπαϊκές πόλεις

Καθώς η ζήτηση για στρατηγικούς πόρους και τρόφιμα αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τις επόμενες δεκαετίες, η μετάβαση από τη γραμμική στην κυκλική οικονομία γίνεται συνεχώς πιο επείγουσα και οι πόλεις έχουν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη μετάβαση. Αντιπροσωπεύουν ένα τεράστιο μέρος της παγκόσμιας ζήτησης πόρων, διαχειρίζονται ορισμένους βασικούς τομείς με «κυκλική» δυναμική, είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση της χρήσης γης με δυνητικές επιπτώσεις και διαθέτουν σημαντικούς προϋπολογισμούς για προμήθειες και επενδύσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό για τη ICLEI Europe- Local Governments for Sustainability και το δίκτυο των τοπικών κυβερνήσεων να αξιοποιήσουν το τεράστιο δυναμικό των πόλεων για να βοηθήσουν την Ευρώπη να μεταβεί από τη γραμμική στην κυκλική.

Για τον σκοπό αυτό, η ICLEI Europe με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ellen MacArthur, δημοσίευσε πρόσφατα την Έκθεση 2022 της Διακήρυξης των Κυκλικών Πόλεων (Circular Cities Declaration -CCD Report 2022), η οποία προσδιορίζει οκτώ βασικές τάσεις για τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται η κυκλικότητα στις αστικές περιοχές της Ευρώπης, καθώς και τέσσερα βασικά εμπόδια στη διάδοση μιας πραγματικά κυκλικής οικονομίας.

Η έκθεση αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη μέχρι στιγμής αξιολόγηση των πρακτικών κυκλικής οικονομίας σε ολόκληρη την Ευρώπη και παρέχει μια εξαιρετική εικόνα της κατάστασης του τομέα. Στην έκθεση, παρουσιάζονται τα προφίλ των πόλεων με ποικίλες, υποδειγματικές και αναπαράξιμες λύσεις, που εκτείνονται πχ. από μια στρατηγική κυκλικής οικονομίας στο Maribor (Σλοβενία), μέλος του ICLEI, σε μια κοινοτική πρωτοβουλία κομποστοποίησης στη Βουδαπέστη (Ουγγαρία), μέλος του ICLEI, μέχρι τον κορυφαίο παγκοσμίως στόχο για το 100% των τοπικών προμηθειών να είναι κυκλικές έως το 2030 στο Haarlem (Κάτω Χώρες), μέλος του ICLEI.

Η έκθεση υποστηρίζει τους ευρύτερους στόχους της Διακήρυξης για τις κυκλικές πόλεις, του 2020 για την επίτευξη της κυκλικότητας στις πόλεις, αλλά και για την ανάδειξη του κρίσιμου ρόλου που διαδραματίζουν σε αυτή τη διαδικασία.

Η έκθεση καταδεικνύει ότι, τα τελευταία χρόνια και ιδίως το 2022, έχουν δημιουργηθεί πολλά έργα και πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την υποστήριξη των πόλεων στην κυκλική μετάβαση. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κυκλική οικονομία, η Ευρωπαϊκή πλατφόρμα ενδιαφερομένων για την κυκλική οικονομία, η Πρωτοβουλία για τις κυκλικές πόλεις και περιφέρειες (CCRI), το CircularInvest και το Κέντρο Κυκλικής Πόλης. Πολλές ευρωπαϊκές πόλεις εκμεταλλεύονται αυτές τις ευκαιρίες για να αναπτύξουν τις γνώσεις τους, και τις ικανότητές τους για την ανάπτυξη κυκλικών στρατηγικών και οδικών χαρτών. Όλο και περισσότερο οι πόλεις ενεργούν με βάση την ανάγκη να δημιουργήσουν ένα κοινό όραμα και μια κοινή κατεύθυνση για την κυκλική μετάβαση.

Η έκθεση δείχνει επίσης ότι οι κυκλικές υποδομές και οι προμήθειες είναι οι δύο συχνότεροι τύποι δράσεων που αναλαμβάνουν οι πόλεις για να γίνουν πιο κυκλικές. Επιπλέον, οι πόλεις συνεργάζονται με τοπικά οικοσυστήματα καινοτομίας για να ξεκλειδώσουν καινοτόμες λύσεις και κατανοούν όλο και περισσότερο ότι οι πολίτες έχουν βασικό ρόλο στην κυκλική μετάβαση. Οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης και οι δραστηριότητες εμπλοκής των πολιτών ενδυναμώνουν και ενθαρρύνουν τους πολίτες να δημιουργήσουν οι ίδιοι κυκλικές λύσεις. Τέλος, οι πόλεις πιέζουν ενεργά για περισσότερη κυκλικότητα στις κατασκευές (και την κατεδάφιση) και αναλαμβάνουν δράση για τη δημιουργία πιο βιώσιμων (τοπικών) συστημάτων τροφίμων.

Παρά την πρόοδο αυτή, η έκθεση δεν κλείνει τα μάτια στις προκλήσεις της κυκλικότητας. Η πρόοδος δεν είναι τόσο γρήγορη όσο θα μπορούσε να είναι, εν μέρει λόγω έλλειψης τεχνογνωσίας. Επιπλέον, ενώ υπάρχουν δυνατότητες δημιουργίας νέων οικονομικών ευκαιριών με τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, προς το παρόν η έλλειψη χρηματοδοτικών επιλογών συγκρατεί το ρυθμό αυτής της μετάβασης. Αυτός είναι ένας τομέας στον οποίο ο ιδιωτικός τομέας και οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να παρέμβουν.

Οι πόλεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν την αγοραστική τους δύναμη για να δώσουν το παράδειγμα και να προωθήσουν την αλλαγή μεταξύ των προμηθευτών, ενώ οι πολίτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν καλύτερα τον δικό τους κρίσιμο ρόλο: διαμορφώνουν πολιτιστικά πρότυπα και πολιτικές προσδοκίες – αυτές πρέπει να προσαρμοστούν αν οι πόλεις πρόκειται να γίνουν πραγματικά κυκλικές.

Για μεγαλύτερη εμβάθυνση στις γνώσεις που αποκαλύπτονται στην έκθεση CCD, κάντε κλικ εδώ:  https://circularcitiesdeclaration.eu/about/ccd-report

Η ICLEI Europe θα παρουσιάσει την έκθεση CCD, καθώς και άλλα κυκλικά έργα όπως τα CityLoops, Definite-CCRI, CircularInvest, CIRCULAR BIOCARBON και Symsites στο συνέδριο Waste Management Europe στο Μπέργκαμο (Ιταλία), που θα πραγματοποιηθεί από τις 18 έως τις 20 Απριλίου.