Global Gateway: Η Στρατηγική της ΕΕ για Επενδύσεις και Νέες Ευκαιρίες

Στις 6 Φεβρουαρίου, πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών συνάντηση εργασίας συνάντηση με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής Global Gateway. Η συνάντηση διοργανώθηκε από τη Β1 Διεύθυνση Σχεδιασμού Εξωστρέφειας και Συντονισμού Φορέων Εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών και αποτέλεσε συνέχεια της Ημερίδας Global Gateway και της παρουσίασης της εθνικής ομάδας “Team Greece” στις 28 Ιανουαρίου 2025. Στόχος της συνάντησης ήταν η ενημέρωση ελληνικών επιχειρηματικών και κλαδικών φορέων που ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν στο Global Gateway, καθώς και η διερεύνηση δυνατοτήτων συνεργασίας με τις Γενικές Διευθύνσεις DG INTPA και DG TRADE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Εκπρόσωπος του ΤΕΕ συμμετείχε στην συνάντηση και ενημερώνει για τη στρατηγική του Global Gateway, το ρόλο της EIB Global, καθώς και για τις κύριες προτεραιότητες του προγράμματος όπως αναλύθηκαν στο πλαίσιο της εκδήλωσης.

Το Global Gateway αποτελεί μια στρατηγική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που στοχεύει στην χρηματοδότηση έργων υποδομών και επενδύσεων σε χώρες εκτός ΕΕ. Μέσα από αυτή την πρωτοβουλία ενισχύει τη συνεργασία με άλλες χώρες και δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Ιδιαίτερη προτεραιότητα δίνεται σε χώρες της Αφρικής, Λατινικής Αμερικής, Ινδο-Ειρηνικού και Δυτικών Βαλκανίων.

Η πρωτοβουλία υλοποιείται μέσω της EIB Global, του βραχίονα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) που εστιάζει σε επενδύσεις εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Global Gateway συμβαδίζει με τους στόχους της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027 και προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη επενδύοντας σε πέντε βασικούς τομείς:

• Κλίμα και ενέργεια. Στήριξη έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας αλλά και έργων που αφορούν τις κρίσιμες πρώτες ύλες οι οποίες συνδέονται άμεσα και με . τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ.
• Μεταφορές. Προώθηση της «πράσινης» κινητικότητας, όπως η ανάπτυξη ηλεκτρικών λεωφορείων.
• Ψηφιοποίηση. : Ένας τομέας στον οποίο η Ευρώπη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις. Παρόλο που η προγραμματική περίοδος 2021-2027 δίνει προτεραιότητα στην πράσινη ανάπτυξη και την ψηφιοποίηση, απαιτούνται περαιτέρω βήματα για την ενίσχυση της ψηφιακής μετάβασης.
• Υγεία. Χρηματοδότηση έργων στον τομέα της υγείας, όπως πχ. ένα έργο που περιλαμβάνει και την εκπαίδευση τοπικού προσωπικού.
• Εκπαίδευση και έρευνα. Που αποτελούν βασικές πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ.

Το Global Gateway προωθεί τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στις γειτονικές χώρες της Ευρώπης, αναγνωρίζοντας ότι η οικονομική και κοινωνική τους ευημερία είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία της ίδιας της ΕΕ. Παράλληλα, δημιουργεί νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες για ελληνικές επιχειρήσεις, καθιστώντας την πρωτοβουλία σημαντική για την Ελλάδα.

Η πρωτοβουλία διαθέτει συνολικό προϋπολογισμό 300 δισ. ευρώ, εκ των οποίων η EIB έχει δεσμευτεί να κινητοποιήσει 100 δισ. ευρώ. Μέχρι σήμερα, έχουν ήδη διατεθεί 330 δισ. ευρώ, με τη μόχλευση να φέρνει 80 δισ. ευρώ, πλησιάζοντας τον στόχο των 100 δισ. ευρώ. Η χρηματοδότηση βρίσκεται ήδη στα 30 δισ. ευρώ, ενώ υπάρχουν εμβληματικά έργα σε εξέλιξη.

Μπορούν να Συμμετάσχουν:

• Ιδιωτικές επιχειρήσεις (ΜΜΕ και μεγάλες εταιρείες) που δραστηριοποιούνται στους προτεραιότητες του Global Gateway.
• Δημόσιοι φορείς όπως δήμοι και πανεπιστήμια που συμμετέχουν σε έργα υποδομής και τεχνολογίας.
• Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που επιδιώκουν βιώσιμη ανάπτυξη σε συνεργασία με το Global Gateway.

Για να είναι επιλέξιμο ένα έργο στο πλαίσιο του Global Gateway, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες βασικές προϋποθέσεις:

• Ευθυγράμμιση με το Πεδίο του Global Gateway: Τα έργα πρέπει να συνάδουν με τις προτεραιότητες της πρωτοβουλίας
• Στρατηγική Σημασία για την ΕΕ: Τα έργα πρέπει να αντιμετωπίζουν διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες και να μειώνουν τις εξαρτήσεις, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα.
• Ανταπόκριση στις Ανάγκες των Συνεργαζόμενων Χωρών: Τα έργα πρέπει να βασίζονται σε περιφερειακά αναπτυξιακά σχέδια και σε τακτικό διάλογο με τις χώρες-εταίρους.
• Προώθηση Αρχών και Προτύπων της ΕΕ και Διεθνών Οργανισμών: Τα έργα πρέπει να τηρούν τα πρότυπα και τις διεθνείς κανονιστικές διατάξεις της ΕΕ.
• Συμβατότητα με τις Πολιτικές της ΕΕ: Συμπεριλαμβανομένων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal), της βιώσιμης ανάπτυξης και των αρχών διακυβέρνησης.
• Δομημένος Διάλογος με τις Ευρωπαϊκές Επιχειρήσεις: Τα έργα πρέπει να σχεδιάζονται μέσω διαλόγου με τις ευρωπαϊκές επιχειρηματικές κοινότητες.
• Ωριμότητα και Αποδεδειγμένα Αποτελέσματα: Προτεραιότητα δίνεται σε πρωτοβουλίες με αποδεδειγμένα αποτελέσματα και υφιστάμενα επιτυχημένα μοντέλα.
• Επαρκής Οικονομικός Όγκος: Τα έργα πρέπει να έχουν την απαραίτητη χρηματοοικονομική κλίμακα ώστε να επιφέρουν μετασχηματιστικά αποτελέσματα.

Αυτά τα κριτήρια διασφαλίζουν ότι τα έργα είναι στρατηγικά ευθυγραμμισμένα με τους στόχους της ΕΕ, έχουν σημαντικό αντίκτυπο και είναι βιώσιμα και υλοποιήσιμα.

Η διαδικασία υποβολής πρότασης περιλαμβάνει τον εντοπισμό ευκαιριών μέσω των πλατφορμών της ΕΕ, την επιλογή χρηματοδοτικών εργαλείων, την υποβολή προτάσεων και την αξιολόγηση των έργων. Οι ελληνικές εταιρείες μπορούν να επωφεληθούν από εγγυήσεις, δάνεια και επιχορηγήσεις μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) και άλλων οργανισμών.

Για επιπλέον υποστήριξη, οι επιχειρήσεις μπορούν να συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά επιχειρηματικά φόρα και να χρησιμοποιήσουν εργαλεία υποστήριξης της ΕΕ, όπως το Enterprise Europe Network και το Intellectual Property Helpdesk. Παράλληλα, μπορούν να συνεργαστούν με το “Team Greece” για καθοδήγηση και βοήθεια στην πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία του Global Gateway.

Το Global Gateway αποτελεί μια αμοιβαία επωφελή στρατηγική, βασισμένη στις ευρωπαϊκές αξίες και στη δημιουργία ισχυρών αμοιβαία επωφελών συνεργασιών με τρίτες χώρες.