Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως Εργαλείο για την Ενίσχυση της Επιστημονικής Έρευνας στην Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε το κείμενο “A European Strategy for Artificial Intelligence in Science Paving the way for the Resource for AI Science in Europe (RAISE)”, με στόχο να βοηθήσει τους Ευρωπαίους επιστήμονες όλων των κλάδων να αξιοποιήσουν πιο γρήγορα την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) στην έρευνά τους.

Η στρατηγική συνοδεύεται από την έκθεση του Joint Research Centre – JRC με τίτλο “Role of Artificial Intelligence in Scientific Research – A Science for Policy, European Perspective”. Η έκθεση αναλύει πώς χρησιμοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη στη διαδικασία της επιστημονικής έρευνας και πώς αυτή μπορεί να υποστηρίξει τη χάραξη πολιτικών και επενδυτικών αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το JRC θα αναλάβει επίσης τη δημιουργία του Κέντρου Αξιολόγησης Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Evaluation Hub), το οποίο θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί μοντέλα και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σε σημαντικούς επιστημονικούς τομείς.

Η έρευνα του JRC δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό φορέων που δραστηριοποιούνται στην έρευνα για την Τεχνητή Νοημοσύνη (13%), σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες (4%) και την Κίνα (1%). Η ανάλυση περιλαμβάνει ερευνητικά ιδρύματα, κρατικούς φορείς και επιχειρήσεις που δημοσιεύουν επιστημονικά άρθρα, καταθέτουν πατέντες ή έχουν κύρια δραστηριότητα την τεχνητή νοημοσύνη.

Για να ενισχυθεί η χρήση της ΤΝ στην επιστήμη, το JRC τονίζει τη σημασία των κοινών υποδομών, της ανοικτής επιστήμης και της εμπιστοσύνης στα δεδομένα. Η εκπαίδευση και λειτουργία των μοντέλων ΤΝ απαιτεί ισχυρούς υπολογιστικούς πόρους και επενδύσεις σε Υπολογιστικά Συστήματα Υψηλών Επιδόσεων (High–Performance Computing – HPC), σε «Εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης» (AI Factories) και ανοικτά αποθετήρια επιστημονικών δεδομένων.

Η αυξανόμενη χρήση της ΤΝ δημιουργεί ανάγκη για διεπιστημονικές ομάδες ειδικών που συνδυάζουν γνώσεις μηχανικής, πληροφορικής και τεχνητής νοημοσύνης με εξειδίκευση σε συγκεκριμένα επιστημονικά πεδία. Οι πολιτικές πρέπει να στοχεύουν στην προσέλκυση και διατήρηση τέτοιου ανθρώπινου δυναμικού, ώστε η ανθρώπινη εμπειρία να παραμείνει στο κέντρο της έρευνας.

Οι ερευνητές χρησιμοποιούν ΤΝ για να ενισχύσουν την αναζήτηση και την ανακάλυψη πληροφοριών, αξιοποιώντας τη δυνατότητά της να αναλύει περιεχόμενο με βάση το νόημα και τα συμφραζόμενα. Η ΤΝ χρησιμοποιείται σε τομείς όπως η μηχανική, οι βιοεπιστήμες και οι ανθρωπιστικές επιστήμες. Για παράδειγμα, συμβάλλει στην ανάλυση πρωτεϊνών και στην ανακάλυψη νέων φαρμάκων.

Η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU Competitiveness Compass), που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2025 και η Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία (Clean Industrial Deal), που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2025, υπογραμμίζουν επίσης τον ρόλο της κυκλικής οικονομίας και των πράσινων τεχνολογιών για μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή βιομηχανία.

Χρήσιμοι σχετικοί σύνδεσμοι:

• Δελτίο Τύπου – Commission launches two strategies to speed up AI uptake in European industry and science
• AI in Science – Disaster Risk Management (βίντεο όπου η ομάδα Ψηφιακής Υγείας του JRC παρουσιάζει τις τελευταίες εξελίξεις στην ιατρική απεικόνιση).