Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά σε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο που σχεδιάζονται και λειτουργούν τα κτίρια, βάζοντας στο κέντρο την ηλιακή ενέργεια. Με την αναθεώρηση της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (EPBD), η οποία εγκρίθηκε το 2025, όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να αξιοποιούν την ηλιακή ενέργεια χωρίς να απαιτούνται δαπανηρές παρεμβάσεις στο μέλλον.
Ο στόχος είναι φιλόδοξος: τουλάχιστον 700 GW εγκατεστημένης φωτοβολταϊκής ισχύος σε ολόκληρη την ΕΕ έως το 2030, σχεδόν διπλάσιο από το επίπεδο των 338 GW που είχε επιτευχθεί το 2024.
Για να γίνει αυτό πραγματικότητα, η νέα οδηγία προβλέπει συγκεκριμένα βήματα. Από το τέλος του 2026, όλα τα νέα δημόσια και μη οικιστικά κτίρια άνω των 250 τ.μ. θα πρέπει να είναι έτοιμα να ενσωματώσουν ηλιακά συστήματα. Από το 2027 η υποχρέωση θα ισχύει για μεγάλα δημόσια κτίρια άνω των 2.000 τ.μ., αλλά και για υφιστάμενα μη οικιστικά κτίρια που υφίστανται μεγάλες ανακαινίσεις και έχουν επιφάνεια στέγης ή όροφο άνω των 500 τ.μ. Το 2028 η υποχρέωση επεκτείνεται σε δημόσια κτίρια άνω των 750 τ.μ., ενώ μέχρι το 2030 θα αφορά όλα τα δημόσια κτίρια άνω των 250 τ.μ. Για τα νέα κτίρια κατοικιών, η υποχρέωση θα ισχύει από το 2030, εφόσον η εγκατάσταση κριθεί τεχνικά και οικονομικά εφικτή.
Η εφαρμογή της οδηγίας λαμβάνει υπόψη κριτήρια όπως η αντοχή του κτιρίου, ο προσανατολισμός του, η καταλληλότητα της στέγης και η οικονομική βιωσιμότητα της επένδυσης. Τα φωτοβολταϊκά και τα θερμικά ηλιακά συστήματα θα αξιοποιούνται για φωτισμό, θέρμανση, ζεστό νερό, φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων αλλά και για κοινή χρήση ενέργειας μεταξύ γειτόνων. Εάν παράγεται περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνεται, θα μπορεί να αποθηκεύεται σε τοπικές μπαταρίες ή να διοχετεύεται στο δίκτυο με οικονομικό όφελος.
Η μετάβαση αυτή δεν είναι μόνο ένα τεχνικό μέτρο αλλά ένα ευρύτερο βήμα προς την ενεργειακή αυτάρκεια, τη μείωση του κόστους λειτουργίας των κτιρίων και την επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ευρώπης. Η ηλιακή ενέργεια θα πάψει να είναι μια επιλογή για λίγους και θα γίνει οργανικό στοιχείο της καθημερινότητας σε κάθε νέα κατασκευή και σε πολλά υφιστάμενα κτίρια.
Πηγές:
Solar energy in buildings https://energy.ec.europa.eu/topics/energy-efficiency/energy-performance-buildings/energy-performance-buildings-directive/solar-energy-buildings_en
EU mandates solar energy in buildings from 2026, https://build-up.ec.europa.eu/en/news-and-events/news/eu-mandates-solar-energy-buildings-2026
The revised Directive was published in the Official Journal of the EU, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=OJ:L_202401275&pk_keyword=Energy&pk_content=Directive