Κάθε χρόνο, περίπου 6,5 εκατομμύρια οχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση φτάνουν στο τέλος της ζωής τους – δηλαδή αποσύρονται γιατί δεν μπορούν πια να χρησιμοποιηθούν. Για να μειώσει τη σπατάλη πόρων και να προστατεύσει το περιβάλλον, η ΕΕ προχωρά σε νέους κανόνες που θα κάνουν τα αυτοκίνητα πιο φιλικά προς το περιβάλλον σε όλο τον κύκλο ζωής τους: από τον σχεδιασμό, μέχρι τη διάλυσή τους.
Οι νέοι κανόνες προβλέπουν ότι όλα τα νέα αυτοκίνητα και βαν θα πρέπει:
- Να σχεδιάζονται έτσι ώστε να μπορούν εύκολα να αποσυναρμολογηθούν.
- Τα εξαρτήματα (όπως πλαστικά, μέταλλα, ηλεκτρονικά κ.λπ.) να μπορούν να αφαιρούνται και να επαναχρησιμοποιούνται ή να ανακυκλώνονται.
- Οι κατασκευαστές δεν θα επιτρέπεται να εμποδίζουν την αντικατάσταση εξαρτημάτων μέσω λογισμικού, π.χ. με ενημερώσεις που μπλοκάρουν τη λειτουργία τους.
Για να ενισχυθεί η κυκλική οικονομία:
- Το 20% του πλαστικού που χρησιμοποιείται στα νέα οχήματα πρέπει να είναι ανακυκλωμένο μέσα σε 6 χρόνια από την έναρξη εφαρμογής των νέων κανόνων.
- Ο στόχος αυξάνεται στο 25% μέσα σε 10 χρόνια, εφόσον υπάρχει αρκετό ανακυκλωμένο πλαστικό στην αγορά σε λογικές τιμές.
- Στο μέλλον θα μπουν παρόμοιοι στόχοι και για ανακυκλωμένο αλουμίνιο και χάλυβα.
Οι κανόνες θα ισχύουν αρχικά για αυτοκίνητα και βαν μέσα σε έναν χρόνο. Για λεωφορεία, φορτηγά, μοτοσυκλέτες και άλλα οχήματα η εφαρμογή θα γίνει μετά από πέντε χρόνια. Θα υπάρχουν εξαιρέσεις για: Ειδικά οχήματα (στρατιωτικά, πυροσβεστικά, ασθενοφόρα, ιστορικά οχήματα, κ.λπ.).
Επίσης :
- Οι κατασκευαστές θα είναι υπεύθυνοι για το κόστος συλλογής και επεξεργασίας των παλιών τους οχημάτων.
- Θα πρέπει να αφαιρούνται με ασφάλεια υγρά, αέρια, ψυκτικά και επικίνδυνες ουσίες πριν την ανακύκλωση.
- Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να κάνουν τακτικούς ελέγχους σε μονάδες διαχείρισης αποβλήτων για να εντοπίζουν παράνομες πρακτικές.
- Δεν θα επιτρέπεται η εξαγωγή οχημάτων που έχουν φτάσει στο τέλος της ζωής τους.
- Θα οριστούν ξεκάθαρα κριτήρια για το πότε ένα όχημα θεωρείται «τέλος ζωής» και τι έγγραφα απαιτούνται για εξαγωγή.
Οι δύο εισηγητές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δήλωσαν ότι η πρόταση:
- Προωθεί την κυκλική οικονομία στον τομέα των μεταφορών.
- Προστατεύει το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους.
- Στηρίζει τη βιομηχανία με ρεαλιστικούς στόχους και λιγότερη γραφειοκρατία.
Τι ακολουθεί:
Η πρόταση εγκρίθηκε από τις αρμόδιες επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου και θα συζητηθεί και πιθανότατα θα ψηφιστεί στην Ολομέλεια τον Σεπτέμβριο (8-11/9/2025).
Αυτές οι αλλαγές είναι μέρος της πράσινης μετάβασης της ΕΕ και του Σχεδίου Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, που στοχεύει να μειώσει τα απόβλητα και να κάνει την οικονομία της Ευρώπης πιο βιώσιμη.