Νόμος για την παρακολούθηση του εδάφους: Η ΕΕ στην πορεία για υγιή εδάφη μέχρι το 2050

Η γενική προσέγγιση στην οποία κατέληξε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποσκοπεί στο να καταστήσει υποχρεωτική την παρακολούθηση της υγείας του εδάφους. Παρέχει κατευθυντήριες αρχές, για τη βιώσιμη διαχείριση του εδάφους και αντιμετωπίζει καταστάσεις όπου η μόλυνση του εδάφους εγκυμονεί απαράδεκτους κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον.

Τα υγιή εδάφη αποτελούν τη βάση για το 95% των τροφίμων που τρώμε, φιλοξενούν περισσότερο από το 25% της βιοποικιλότητας στον κόσμο και αποτελούν τη μεγαλύτερη χερσαία δεξαμενή άνθρακα στον πλανήτη. Ωστόσο το έδαφος είναι περιορισμένος πόρος και πάνω από το 60% των εδαφών στην ΕΕ δεν είναι σε καλή κατάσταση.

Ο Alain Maron, υπουργός της κυβέρνησης περιφέρειας των Βρυξελλών-Πρωτευούσης και υπεύθυνος για την κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον και την ενέργεια, ανέφερε πως οι άνθρωποι και τα οικοσυστήματα μας εξαρτώνται από το έδαφος ως πηγή τροφής, καθαρού νερού και ενδιαιτήματος. Αλλά είναι ένας δύσκολα ανανεώσιμος πόρος που πρέπει να αποκατασταθεί και να προστατευτεί.

Τα κράτη μέλη, με την υποστήριξη της Επιτροπής, θα παρακολουθούν πρώτα και στη συνέχεια θα αξιολογούν την υγεία όλων των εδαφών στην επικράτεια τους, έτσι ώστε να μπορούν να ληφθούν πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους και άλλα κατάλληλα μέτρα από τις αρχές και τους ιδιοκτήτες γης σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα καθορίσουν σημεία δειγματοληψίας για παρακολούθηση, βάση κοινής μεθοδολογίας της ΕΕ.

Η γενική προσέγγιση περιλαμβάνει πρόσθετες ευελιξίες στα κράτη μέλη όσον αφορά τις μετρήσεις του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας χρήσης υφιστάμενων δεδομένων και συστημάτων παρακολούθησης. Καθορίζει επίσης τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας για τα εργαστήρια που αναλύουν δείγματα εδάφους για να εξασφαλίσουν τη συγκρισιμότητα των μετρήσεων εδάφους.

Σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ για το έδαφος, που παρουσίασε η Επιτροπή το 2021, η έλλειψη ειδικής νομοθεσίας της ΕΕ επισημάνθηκε ως κύρια αιτία για την ανησυχητική κατάσταση των εδαφών της ΕΕ. Για να διασφαλίσει το ίδιο επίπεδο προστασίας του εδάφους που υπάρχει για το νερό, το θαλάσσιο περιβάλλον και τον αέρα στην ΕΕ, η Επιτροπή υπέβαλε την οδηγία για την παρακολούθηση του εδάφους στις 5 Ιουλίου 2023.

Ο απώτερος φιλόδοξος στόχος της προτεινόμενης οδηγίας είναι να έχει όλα τα εδάφη σε υγιή κατάσταση έως το 2050, σύμφωνα με τη φιλοδοξία της ΕΕ για τη μηδενική ρύπανση. Η προτεινόμενη οδηγία συμβάλλει επίσης στην επίτευξη της ατζέντας των Ηνωμένων Εθνών 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Πηγή: https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2024/06/17/soil-monitoring-law-eu-on-the-pathway-to-healthy-soils-by-2050/#:~:text=The%20general%20approach%20reached%20by,unacceptable%20health%20and%20environment%20risks.