Ο κατασκευαστικός τομέας στην Ευρώπη αλλάζει γρήγορα, κυρίως λόγω της αυξανόμενης κινητικότητας των εργαζομένων, των πολύπλοκων αλυσίδων υπεργολαβίας και της ανάγκης για δίκαιο ανταγωνισμό. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι Social ID cards – κάρτες που περιέχουν επαληθευμένες πληροφορίες για την ταυτότητα ενός εργαζομένου, τη σχέση εργασίας του, την εκπαίδευσή του και συχνά την ασφαλιστική του κάλυψη – εμφανίζονται ως ένα σημαντικό εργαλείο για περισσότερη διαφάνεια και καλύτερο έλεγχο.
Παρότι χρησιμοποιούνται ήδη σε πολλές χώρες, το τοπίο παραμένει κατακερματισμένο. Σήμερα λειτουργούν 18 διαφορετικά εθνικά συστήματα σε 16 χώρες της ΕΕ και του ΕΟΧ, το καθένα με δικούς του κανόνες, τεχνικές λύσεις και πρακτικές επιβολής. Σε αυτό το πλαίσιο, το έργο SIDE-CIC, που χρηματοδοτείται από την ΕΕ και υλοποιείται από την European Federation of Building and Woodworkers (EFBWW) και την European Construction Industry Federation (FIEC), εξέτασε κατά πόσο αυτά τα συστήματα μπορούν να «συνεργαστούν» μεταξύ τους – δηλαδή να γίνουν διαλειτουργικά – και ποιες λύσεις είναι ρεαλιστικές. Τα αποτελέσματα των νομικών και τεχνικών μελετών τους προσφέρουν μια ξεκάθαρη εικόνα για τις δυνατότητες και τα όρια μιας τέτοιας ευρωπαϊκής προσέγγισης.
Η ανάγκη για διαλειτουργικότητα είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι Social ID cards ενισχύουν σημαντικά την προστασία των εργαζομένων, διευκολύνουν την εφαρμογή της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και μειώνουν πρακτικές όπως η αδήλωτη εργασία. Ωστόσο, σήμερα αυτά τα οφέλη περιορίζονται εντός των εθνικών συνόρων. Για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, για ελεγκτές που πρέπει να επιβεβαιώσουν στοιχεία εργαζομένων από άλλη χώρα ή για αρχές που διαχειρίζονται τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης, η πρόσβαση σε αξιόπιστα δεδομένα από άλλη χώρα είναι συχνά δύσκολη ή αδύνατη.
Η απουσία διαλειτουργικότητας δημιουργεί περιττή γραφειοκρατία και «κενά» στους ελέγχους, ειδικά σε έναν κλάδο με υψηλή κινητικότητα και μεγάλο αριθμό αποσπασμένων εργαζομένων. Ένα κοινό σύστημα ή ένας μηχανισμός ανταλλαγής δεδομένων θα επέτρεπε την άμεση επαλήθευση βασικών πληροφοριών, όπως ταυτότητα, σχέση εργασίας, εκπαίδευση σε θέματα υγείας και ασφάλειας ή έγγραφα απόσπασης. Για τις επιχειρήσεις – ιδιαίτερα τις μικρές και μεσαίες – αυτό θα σήμαινε λιγότερη γραφειοκρατία και πιο εύκολη πρόσβαση σε άλλες αγορές.
Η καταγραφή των υπαρχόντων συστημάτων δείχνει σημαντικές διαφορές: ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία και η Σουηδία, έχουν υποχρεωτικές κάρτες, ενώ άλλες βασίζονται σε εθελοντικά συστήματα που διαχειρίζονται ιδιωτικοί ή ημι-ιδιωτικοί φορείς. Οι διαφορές στα δεδομένα που συλλέγονται και στον τρόπο επαλήθευσής τους αποτελούν εμπόδιο για την άμεση διασύνδεση των συστημάτων. Παρ’ όλα αυτά, πολλές χώρες διαθέτουν ώριμες πρακτικές, όπως αυτοματοποιημένους ελέγχους δεδομένων, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για ευρωπαϊκή συνεργασία. Στόχος δεν είναι η πλήρης εναρμόνιση, αλλά η δημιουργία ενός πλαισίου που θα επιτρέπει στα συστήματα να «μιλούν» μεταξύ τους.
Σε νομικό επίπεδο, η ανάλυση καταλήγει ότι η διαλειτουργικότητα είναι εφικτή, εφόσον υπάρχει πολιτική βούληση, αναλογικότητα και ισχυρή προστασία προσωπικών δεδομένων. Πιθανά μοντέλα κυμαίνονται από διμερείς συμφωνίες έως τη δημιουργία ενός κοινά χρησιμοποιούμενου ευρωπαϊκού data space για τον κατασκευαστικό κλάδο – μια λύση που ευθυγραμμίζεται με τον EU Data Act, το Interoperable Europe Act, το European Digital Identity Wallet και το ESSPASS.
Σε τεχνικό επίπεδο, οι μελέτες τονίζουν ότι η τεχνολογία δεν είναι το βασικό εμπόδιο. Τα εργαλεία υπάρχουν ήδη, όπως τα digital wallets και οι αξιόπιστοι μηχανισμοί ανταλλαγής δεδομένων. Μάλιστα, η απόδειξη εφαρμοσιμότητας (proof of concept) έδειξε ότι συστήματα της Λιθουανίας και της Φινλανδίας μπορούν να ανταλλάσσουν δεδομένα εργαζομένων σε πραγματικό χρόνο. Αυτό που χρειάζεται είναι κοινά πρότυπα δεδομένων, ένα σταθερό πλαίσιο διακυβέρνησης και αξιόπιστοι μηχανισμοί ταυτοποίησης.
Συνολικά, οι μελέτες του SIDE-CIC δείχνουν ότι η ευρωπαϊκή διαλειτουργικότητα των Social ID cards δεν είναι απλώς θεωρητική, αλλά απολύτως εφικτή και σε πλήρη συμφωνία με τη σημερινή ψηφιακή πολιτική της ΕΕ. Με συνδυασμό νομικής σαφήνειας, τεχνολογικής ετοιμότητας και κοινών κανόνων, η Ευρώπη μπορεί να δημιουργήσει ένα σύστημα που ενισχύει την προστασία των εργαζομένων, μειώνει τη γραφειοκρατία και προωθεί τον υγιή ανταγωνισμό. Γι’ αυτό, η EFBWW και η FIEC καλούν όλα τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν υποχρεωτικές Social ID cards με ένα ελάχιστο κοινό σύνολο δεδομένων και να διασφαλίσουν από νωρίς τη συμβατότητα με ευρωπαϊκά εργαλεία όπως το ESSPASS και το EUDI Wallet, ενώ η δημιουργία ενός κοινόχρηστου ευρωπαϊκού data space για τον κλάδο προτείνεται ως η μακροπρόθεσμη λύση.
Newsletters
Ειδήσεις
Δελτία Τύπου
Ρεπορτάζ
Ανακοινώσεις Εκλογών 
Διεθνής Ενημέρωση
