Βιομηχανοποίηση στην Κατασκευή: Λευκή Βίβλος της IWG5 για τον ρόλο της στην πράσινη μετάβαση

Η Ομάδα Εργασίας για την Ενεργειακή Απόδοση στα Κτίρια, IWG5 Buildings (Implementation Working Group 5 on Energy Efficiency in Buildings) δημοσίευσε στις 28 Αυγούστου 2025 μια νέα Λευκή Βίβλο με θέμα τη βιομηχανοποίηση στον κατασκευαστικό τομέα και τίτλο: White Paper on Industrialisation in Construction. Το κείμενο αναδεικνύει τη σημασία της ευθυγράμμισης πολιτικών και χρηματοδοτικών εργαλείων, αλλά και της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών κλάδων – ενέργειας, βιομηχανίας και ψηφιακής τεχνολογίας.

Η απανθρακοποίηση του δομημένου περιβάλλοντος δεν είναι μόνο περιβαλλοντική αναγκαιότητα· αποτελεί στρατηγική ευκαιρία για καινοτομία, βελτίωση της ποιότητας ζωής και ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.

Η Λευκή Βίβλος, που εκπονήθηκε από την Task Force 7 της IWG5 Buildings, εξετάζει πώς η βιομηχανοποίηση μπορεί να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση στον κτιριακό τομέα, εστιάζοντας σε έξι βασικούς άξονες:

1. Ψηφιοποίηση και βιομηχανική αποδοτικότητα
2. Οικονομικοί και χρηματοδοτικοί μηχανισμοί
3. Κοινωνική αποδοχή και ετοιμότητα του εργατικού δυναμικού
4. Νομοθεσία, πρότυπα και πολιτική ευθυγράμμιση
5. Ανακαίνιση και κυκλική οικονομία
6. Ενοποίηση συστημάτων και καινοτομία

Σημαντικά εμπόδια που εντοπίζονται είναι οι κατακερματισμένες εφοδιαστικές αλυσίδες, η χαμηλή υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων, οι ξεπερασμένοι κανονισμοί και η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. Για την αντιμετώπισή τους, προτείνονται πρακτικές λύσεις όπως: η ανάπτυξη ψηφιακών κέντρων κατασκευών, η χρήση συστημάτων παρακολούθησης υλικών για ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, νέα χρηματοδοτικά μοντέλα, καθώς και η προώθηση προκατασκευασμένων κτιριακών λύσεων. Επίσης, δίνεται έμφαση στην εφαρμογή προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών, όπως το Building Information Modelling (BIM) και η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI).

Το έγγραφο τονίζει ότι η ΕΕ διαθέτει ήδη εργαλεία που μπορούν να επιταχύνουν τη βιομηχανοποίηση, όπως το επόμενο Multiannual Financial Framework (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο) και ο Οδικός Χάρτης για EU’s Clean Industrial Deal (CID). Καθοριστικό ρόλο έχουν και οι δημόσιες αρχές, οι οποίες με προϋπολογισμούς προμηθειών άνω των 2 τρισ. ευρώ ετησίως μπορούν να προωθήσουν την αγορά πράσινων και καινοτόμων λύσεων.

Η ευθυγράμμιση της κατασκευής με τους τομείς της ενέργειας, της κινητικότητας, της ψηφιακής τεχνολογίας και της βιοοικονομίας ανοίγει τον δρόμο για ενισχυμένες εφοδιαστικές αλυσίδες, απανθρακοποίηση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, καθώς και σταθερότητα του ηλεκτρικού δικτύου.

Τέλος, η Λευκή Βίβλος εξετάζει πώς η βιομηχανοποίηση μπορεί να συμβάλει άμεσα στην υλοποίηση των καινοτόμων στόχων του IWG5.

Το πλήρες κείμενο του δημοσιεύματος IWG5 White Paper on Industrialisation είναι διαθέσιμο εδώ: https://build-up.ec.europa.eu/system/files/2025-08/ZeQBegPHug_27_08_2025_113042.pdf