Οι κατασκευές δεν είναι απλώς από τους κύριους πυλώνες της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και η “λύση” για την αντιμετώπιση της κρίσης και την επανεκκίνηση της οικονομικής ανάπτυξης, σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Παράλληλα, επειδή η κοινωνία έχει ανάγκη να αισθάνεται ασφάλεια, είναι απαραίτητο να διατηρηθεί το «κανονιστικό πλαίσιο για την άσκηση του επαγγέλματος του μηχανικού», αφού οι μηχανικοί, είναι αυτοί που διαχειρίζονται το σύνολο του τομέα των κατασκευών, άρα την επιχειρηματική δράση, την ασφάλεια και την ποιότητα της ζωής των Ευρωπαίων πολιτών και, εν τέλει, αυτοί που εξυπηρετούν το γενικό δημόσιο συμφέρον.
Αυτά, μεταξύ άλλων, τονίζονται στη διακήρυξη των Αθηνών, στην οποία ομόφωνα κατέληξαν οι πρόεδροι των Ευρωπαϊκών Επιμελητηρίων & Οργανισμών Μηχανικών, που το τελευταίο τριήμερο συνεδρίασαν στην Αθήνα, φιλοξενούμενοι του ΤΕΕ.
Μιλώντας κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση ο πρόεδρος του ΤΕΕ Χρήστος Σπίρτζης, τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι η κρίση είναι συνέπεια της αγοραίας «λογικής» περί ανταγωνιστικότητας, που επικράτησε στις πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης, δηλαδή της μείωσης του εργατικού κόστους, με περικοπή των αμοιβών των εργαζομένων και επομένως της ποιότητας ζωής των λαών της Ευρώπης. «Η Ευρώπη, μπορεί να γίνει περαιτέρω ανταγωνιστική – υπογράμμισε με σαφή ειρωνική διάθεση – μειώνοντας κι άλλα κόστη, π.χ. το κοινωνικό κράτος, την προστασία του περιβάλλοντος και του πολίτη, τους δημοκρατικούς θεσμούς και το κράτος δικαίου, και τότε θα γίνει πραγματικά ανταγωνιστική έναντι της Κίνας, αλλά δεν θα είναι πια Ευρώπη» !
Ο κ. Σπίρτζης υπογράμμισε πως βασικός συντελεστής της κρίσης, υπήρξε η απόφαση μεταφοράς μεγάλου μέρους της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής σε αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας και της Αφρικής, με στόχο τη μεγάλη μείωση του κόστους παραγωγής, γεγονός που δεν σήμανε και αντίστοιχη μείωση των τιμών των αγαθών στη Δύση, αλλά υψηλά κέρδη με υπερσυσσώρευση πλούτου στους λίγους, με συνέπεια «το αποτέλεσμα των επιλογών να το βιώνουμε πολύ επώδυνα όλοι».
Αναφερόμενος, ειδικότερα, στα επιστημονικά επαγγέλματα, είπε ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως εμπόριο προϊόντων, ή ως μια απλή παροχή υπηρεσιών. Ειδικά στην περίπτωση των μηχανικών, «δεν διακυβεύεται μόνο η ασφάλεια των κατασκευών, η προστασία του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος, η ποιότητας ζωής μας, η παραγωγική δυνατότητα, αλλά ο ευρωπαϊκός πολιτισμός».
Επισήμανε ότι «δυστυχώς στην Ευρώπη, αλλά κυρίως στην Ελλάδα, επιχειρείται η κατάργηση του κατοχυρωμένου επαγγέλματος του μηχανικού και η μείωση του θεσμικού ρόλου των φορέων τους και ειδικότερα του Επιμελητηρίου», με επίκληση της κρίσης.
«Είναι λυπηρό για κάποιες ευρωπαϊκές χώρες η παιδεία, από βασικό εφόδιο των λαών μας, να μετατρέπεται σε βιομηχανία πτυχίων χαμηλής στάθμης και στη συνέχεια η αγορά να καθορίζει ποιος, που και με ποιο τίμημα θα ασκήσει το επάγγελμα. Είναι λυπηρό να αποδομείται η ευρωπαϊκή κοινότητα με λογικές ισοπέδωσης, που δεν νοιάζεται για το αν θα ισοπεδωθεί μια πόλη στον επόμενο σεισμό, αν θα πνιγεί μια οικογένεια από αέρια, αν θα πεθαίνουν άνθρωποι από ηλεκτροπληξία, αλλά θα υπάρχει ασφάλεια αποζημίωσης» είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΤΕΕ και κάλεσε τους εκπροσώπους των Ευρωπαίων μηχανικών σε μια πιο στενή συνεργασία των φορέων, τη διαμόρφωση κοινής στάσης και την ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών σε κάθε χώρα, αλλά και στα ευρωπαϊκά όργανα.
Η πορεία των κατασκευών στην Ευρώπη
Τη διεθνή ανησυχία και τον προβληματισμό των μηχανικών για την κατακόρυφη συρρίκνωση των έργων και την απαξίωση των μηχανικών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, που έχουν οδηγήσει στη βαθιά ύφεση της ευρωπαϊκής οικονομίας στο σύνολό της, με ακραίες εκφάνσεις σε χώρες, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, εξέφρασαν οι πρόεδροι των Ευρωπαϊκών Επιμελητηρίων και Οργανισμών, αλλά και εκπρόσωποι Παγκόσμιων Οργανισμών Μηχανικών, από κοινού με τους εκπροσώπους 17 ευρωπαϊκών κρατών, που συνεδρίασαν στην Αθήνα, με αφορμή και τη συμπλήρωση 100 ετών από την κατοχύρωση του επαγγέλματος του μηχανικού, αλλά και τα 90 χρόνια από την ίδρυση του ΤΕΕ.
Όπως υπογράμμισαν στην κοινή δήλωση-διακήρυξη που έδωσαν στη δημοσιότητα με το τέλος των εργασιών τους, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ο κατασκευαστικός τομέας από την έναρξη της κρίσης έως τώρα, συρρικνώθηκε πάνω από 30%, με τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας, αλλά και στην απασχόληση.
Όπως τόνισε ο πρόεδρος της του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολιτικών Μηχανικών, Fernado Branco, ο τομέας των κατασκευών στην Ευρώπη από το 2008 και μετά καθηλώθηκε και σήμερα βρίσκεται στα επίπεδα του 2001, με τεράστιες επιπτώσεις για χιλιάδες επιχειρήσεις που «ζουν» από τις κατασκευές και εκτίναξη της ανεργίας σε πρωτοφανή επίπεδα σε όλες τις χώρες, με την Ελλάδα και την Ισπανία να σημειώνουν ρεκόρ δίχως προηγούμενο, ιδίως στους νέους.
Με εξαίρεση την ΕΕ και τη νότια Αμερική (και μάλιστα με την ΕΕ να πηγαίνει όλο και χειρότερα), οι κατασκευές σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο τα τελευταία χρόνια αυξάνονται, δίνοντας τον ρυθμό στη συνολική ανάπτυξη στις ώρες τους, υπογράμμισε, επικαλούμενος τα επίσημα στοιχεία, για να αναρωτηθεί: στις Βρυξέλλες τι κάνουν γι’ αυτό;
Με αυτά και άλλα δεδομένα, οι εκπρόσωποι των μηχανικών της Ευρώπης, καλούν, τόσο τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και τις κυβερνήσεις, να:
- Λάβουν αποτελεσματικά μέτρα για τη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση του τομέα των κατασκευών και υποδομών, με διευκόλυνση της πρόσβασης στον δανεισμό, με τρόπο που να διασφαλίζει ότι τα χρήματα των φορολογουμένων θα φτάσουν στην πραγματική οικονομία μέσω του κατασκευαστικού τομέα.
- Κινητοποιήσουν επενδύσεις, αλλά και όλα τα οικονομικά εργαλεία, για τα προγράμματα και τις πρωτοβουλίες στον τομέα των κατασκευών, στηρίζοντας τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής, για τη δημιουργία, την αποκατάσταση και της αναβάθμιση των υποδομών και γενικότερα των κατασκευών.
Ο κατασκευαστικός τομέας – δημόσιος και ιδιωτικός – τόνισαν, παραμένει ο κύριος μοχλός που μπορεί να θέσει την ευρωπαϊκή οικονομία και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης.
Θέσεις τις οποίες ενστερνίστηκε ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κουμουτσάκος, ο οποίος είναι και εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον Κανονισμό των Κατευθυντήριων Γραμμών των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών, κι ο οποίος υπογράμμισε τη σημασία των χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ στην προσπάθεια για οικονομική ανάκαμψη και βιώσιμη ανάπτυξη. Μάλιστα, ενόψει του νέου χρηματοδοτικού «εργαλείου» με τον χαρακτηριστκό τίτλο «Συνδέοντας την Ευρώπη», συνολικού ύψους 23 δισ. ευρώ, το οποίο θα κληθεί να ψηφίσει το Ευρωκοινοβούλιο στις 18 Δεκεμβρίου, υπογράμμισε την ανάγκη να ξεπεραστούν οι όποιες εθνικές σκοπιμότητες και να βρεθεί ο κοινός τόπος, που θα υπηρετεί και ικανοποιεί τη βασική επιδίωξη για διατήρηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενες αξίας.
Σημαντικός και κρίσιμος ρόλος των μηχανικών και των Οργανώσεών τους
Με τη «διακήρυξη της Αθήνας», στην οποία αποτυπώνεται η ανησυχία των Ευρωπαϊκών Επιμελητηρίων και των Οργανισμών που εκπροσωπούν τους μηχανικούς, καλούνται, επίσης, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι κυβερνήσεις να αναγνωρίσουν το σημαντικό και κρίσιμο ρόλο:
- των μηχανικών, που εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, την ασφάλεια και την ποιότητα, στη βάση της ανάπτυξης και της ευημερίας στην Ευρώπη συνολικά και σε κάθε χώρα ξεχωριστά.
- των Επιμελητηρίων και των Οργανισμών που εκπροσωπούν τους μηχανικούς, που εξυπηρετούν επί της ουσίας το γενικό δημόσιο συμφέρον, με την εφαρμογή και εποπτεία του ρυθμιστικού πλαισίου για το επάγγελμα του μηχανικού, ρόλος που πρέπει να ενσωματωθεί στην ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία όλων των κρατών-μελών της ΕΕ και
να σεβαστούν τα 100 χρόνια σοφής και αποτελεσματικής νομοθεσίας για το κατοχυρωμένο επάγγελμα του μηχανικού σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, εισάγοντας τις ίδιες έννοιες και αρχές στις κοινοτικές οδηγίες, εξασφαλίζοντας την ασφάλεια και την ποιότητα των Ευρωπαίων πολιτών, απορρίπτοντας τις φωνές για την δήθεν απελευθέρωση του επαγγέλματος, οι οποίες είναι κυρίως υπεύθυνες για την κρίση από την οποία υποφέρει σήμερα ολόκληρη η Ευρώπη.
- Να δημιουργήσουν τα «εργαλεία» (νομικά, οικονομικά και φορολογικά) και να προωθήσουν κίνητρα για την στήριξη του τομέα των κατασκευών και υποδομών, για μια αποτελεσματική ανάπτυξη, αλλά και αποκατάσταση και συντήρηση του κατασκευαστικού πλούτου της Ευρώπης.
- Να υποστηρίζουν την καινοτομία τις νέες τεχνολογίες, τα νέα υλικά, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη, μεταξύ άλλων, το στρατηγικό ρόλο τους στο πρόγραμμα Ορίζοντας 2020, υποστηρίζοντας την αποτελεσματική ανταλλαγή τεχνολογίας και υιοθετώντας μια ενιαία αξιολόγηση του κύκλου ζωής για τα κτίρια και τις υποδομές.
- Να εξασφαλίσουν την συνοχή και ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής πολιτικής και των πολιτικών για την τονωση της ανάπτυξης στην κατασκευή και στη βιομηχανία.
- Να υποστηρίξουν και να προστατεύουν τις μικρές επιχειρήσεις στον τομέα των κατασκευών.
- Να υποστηρίξουν την αναβάθμιση και ανακαίνιση ων υπαρχόντων κτιρίων.
- Να κινητοποιήσουν επενδύσεις για την «πράσινη» και «μπλε» ανάπτυξη και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
- Να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης σε ότι αφορά την υποστήριξη του τομέα των κατασκευών.
- Να επενδύσουν στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για τους μηχανικούς, τεχνικούς και συνολικά τους εργαζόμενους στον τομέα των κατασκευών.
Οι συμμετοχές
Ο προεδρεύων της 6ης Συνάντησης Προέδρων των Ευρωπαϊκών Επιμελητηρίων & Οργανισμών Μηχανικών, Βασίλης Οικονομόπουλος, στάθηκε ιδιαίτερα στη μαζική συμμετοχή εκπροσώπων, τόσο από την Ευρώπη, όσο και τον υπόλοιπο κόσμο, υπογραμμίζοντας ότι η συνάντηση της Αθήνας έρχεται σε μια εξαιρετικά επίκαιρη στιγμή, κατά την οποία η κρίση στις κατασκευές έχει οδηγήσει ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία σε βαθιά ύφεση, κατάσταση η οποία δεν μπορεί να συνεχιστεί, όπως είπε, κατά συνέπεια είναι η ώρα των αποφάσεων.
Στη συνάντηση της Αθήνας συμμετείχαν: το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πολιτικών Μηχανικών (ECCE), το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Επιμελητηρίων Μηχανικών (ECEC), η Ένωση Ευρωπαίων Συμβούλων Κατασκευών (EFCA), η Ομοσπονδία των Ευρωπαίων Μηχανικών (FEANI), η Ευρωπαϊκή Ένωση Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Μηχανικών (SEFI), το Παγκόσμιο Συμβούλιο Πολιτικών Μηχανικών (WCCE), η Παγκόσμια Ομοσπονδία Οργανώσεων των Μηχανικών (WFEO) και εκπρόσωποι των οργανώσεων των μηχανικών από την Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Τσεχία, FYROM, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Μαυροβούνιο, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρωσία, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία και Μεγάλη Βρετανία.